Wiązanie jonowe

<

Wiązanie jonowe powstaje na skutek trwałego przeniesienia elektronu z atomu elektrododatniego (o małej elektroujemności) do atomu elektroujemnego (o dużej elektroujemności). W wyniku tego powstaje kation i anion, które tworzą wiązanie jonowe polegające na elektrostatycznym oddziaływaniu tych jonów – tak jak w magnesach – plusik przyciąga minusik. Jak to się odbywa? Jakie związki mają budowę jonową i jakie właściwości fizyczne posiadają? tego dowiesz się z tej probówki. Zapraszam 🙂

Wiązanie jonowe tworzy się najczęściej pomiędzy metalami i niemetalami. Różnica elektroujemności pomiędzy atomami powinna wynosić więcej niż 1,7. Jednak od tej reguły są wyjątki, a wartość różnicy elektroujemności powyżej 1,7 jest dość orientacyjna. Aby jednoznacznie potwierdzić wiązanie jonowe w związku chemicznym, należy wziąć pod uwagę również jego stan skupienia w warunkach normalnych, temperaturę wrzenia, topnienia, rozpuszczalność w wodzie, przewodnictwo elektryczne itd. czyli właściwości fizyczne. Przykładowo siarczek sodu czyli Na₂S – różnica elektroujemności wynosi 1,6 ale mimo to jest to związek jonowy! Dlaczego? Bo w warunkach normalnych jest ciałem stałym, posiada wysoką temperaturę topnienia. Poniżej wyjątki od reguły metal-niemetal + różnica elektroujemności powyżej 1,7, które warto pamiętać:

• HF – różnica elektroujemności – 1,9, mimo to nie posiada wiązania jonowego lecz kowalencyjne spolaryzowane
• sól AlBr₃ – metal + niemetal, różnica elektroujemności – 1,3, nie posiada wiązania jonowego, lecz kowalencyjne spolaryzowane
• sól AlCl₃ – metal + niemetal, różnica elektroujemności – 1,5, nie posiada wiązania jonowego, lecz kowalencyjne spolaryzowane
• sól FeCl₃ – wiązanie kowalencyjne spolaryzowane
• sól Al₂S₃ – metal + niemetal, różnica elektroujemności – 1,0, nie posiada wiązania jonowego, lecz kowalencyjne spolaryzowane
• sól BeCl₂ – metal + niemetal, różnica elektroujemności – 1,5, nie posiada wiązania jonowego, lecz kowalencyjne spolaryzowane
• NaH – metal + niemetal, różnica elektroujemności 1,2, mimo to posiada wiązanie jonowe
• CaH₂ – metal + niemetal, różnica elektroujemności 1,1, mimo to posiada wiązanie jonowe
• Mn₂O₇ – metal + niemetal, różnica elektroujemności 1,8 – mimo to wiązanie kowalencyjne spolaryzowane (tlenek o charakterze kwasowym)

Związki o budowie jonowej to:

• wodorki metali I i II grupy pierwiastków z wyjątkiem BeH₂ (wodorek kowalencyjny). Niektóre źródła podają również MgH₂ jako zw. kowalencyjny
• tlenki metali I i II grupy pierwiastków z wyjątkiem BeO
• niektóre tlenki metali bloku s i p na niskim stopniu utlenienia – MnO, CrO, NiO, ZnO
• wszystkie sole amonowe, ponieważ jon amonowy (NH₄⁺) już na starcie jest jonem, więc każda sól amonowa jest zbudowana z jonów NH₄⁺ i anionów reszty kwasowej
• Wodorotlenki zasadowe – wodorotlenki metali bloku s z wyjątkiem Be(OH)₂ i Mg(OH)₂ oraz niektóre wodorotlenki metali boku d (na niskim stopniu utlenienia) Mn(OH)₂, Cr(OH)₂
• nadtlenki metali bloku s
• ponadtlenki metali bloku s
• większość soli

Zapamiętaj!

Im większy udział wiązania jonowego w tlenku lub wodorotlenku, tym bardziej zasadowy charakter ma ten związek.