Pytania powtórkowe do lekcji “Paprotniki”

Pytania

1. Czym są paprotniki i jakie grupy organizmów obejmują?
2. Jakie pokolenie dominuje w cyklu rozwojowym paprotników?
3. Na czym polega heteromorficzna przemiana pokoleń u paprotników?
4. Dlaczego paprotniki zaliczane są do roślin naczyniowych?
5. Wymień rodzaje liści występujących u paprotników i określ ich funkcje.
6. Co to są sporofilostany i u których paprotników występują?
7. Czym różnią się rośliny jednakozarodnikowe od różnozarodnikowych?
8. Czym jest gametofit paprotników i jaka jest jego rola?
9. Dlaczego zapłodnienie u paprotników wymaga obecności wody?
10. Czym różni się budowa gametofitu u skrzypów i widłaków?
11. Jakie są główne cechy budowy sporofitu paproci?
12. Jakie typy pędów występują u skrzypów i jakie pełnią funkcje?
13. Jak wygląda cykl rozwojowy paprotników jednakozarodnikowych?
14. Na czym polega rozmnażanie płciowe u skrzypów?
15. Jak przebiega rozwój gametofitów u skrzypów, mimo że zarodniki są jednakowe?
16. Jak zbudowany jest kłos zarodnionośny u paprotników różnozarodnikowych?
17. Co to są mikrospory i makrospory? Jakie gametofity z nich powstają?
18. Co wyróżnia cykl życiowy widliczki ostrozębnej spośród innych paprotników?
19. Jakie znaczenie miały paprotniki w przeszłości geologicznej Ziemi?
20. Jakie znaczenie mają paprotniki dla człowieka współcześnie?
21. Dlaczego skrzypy mogą być uciążliwymi chwastami?
22. W jaki sposób zarodnie paproci uwalniają zarodniki?
23. Jakie są funkcje kłącza u paproci?
24. Czym są sprężyce u skrzypów i jaką pełnią rolę?
25. Dlaczego niektóre przedrośla widłaków wymagają symbiozy z grzybami?

Odpowiedzi

1. Paprotniki to grupa roślin zarodnikowych obejmująca paprocie, widłaki i skrzypy.
2. U paprotników dominuje sporofit – pokolenie bezpłciowe, wielokomórkowe i samodzielne.
3. Heteromorficzna przemiana pokoleń oznacza, że gametofit i sporofit różnią się morfologią i długością życia, przy dominacji sporofitu.
4. Paprotniki są roślinami naczyniowymi, ponieważ posiadają drewno i łyko w wiązkach przewodzących.
5. Trofofile – liście asymilacyjne; sporofile – liście zarodnionośne; sporotrofofile – pełnią obie funkcje jednocześnie.
6. Sporofilostany (kłosy zarodnionośne) to skupiska sporofili – występują np. u skrzypów i widłaków.
7. Jednakozarodnikowe – jeden typ zarodników → jednopienne gametofity; różnozarodnikowe – mikrospory i makrospory → gametofity męskie i żeńskie.
8. Gametofit (przedrośle) to krótkotrwałe, samożywne pokolenie płciowe, które wytwarza gamety.
9. Zapłodnienie wymaga wody, ponieważ plemniki są ruchliwe (z wicią) i muszą przepłynąć do rodni.
10. Gametofit skrzypów – zielony, ale dwupienny; widłaków – często niesamożywny, wymaga mikoryzy.
11. Sporofit paproci: kłącze (magazyn, przetrwalnik), liście (trofofile/sporofile), korzenie przybyszowe – system wiązkowy.
12. Pęd płonny – fotosynteza; pęd zarodnionośny – wytwarza kłos zarodnionośny z zarodniami.
13. Sporofit wytwarza zarodniki (mejospory) → rozwój jednopiennych gametofitów → zapłodnienie → zygota → młody sporofit.
14. Skrzypy: zarodniki (ze sprężycami) → gametofity męskie i żeńskie → zapłodnienie → rozwój sporofitu.
15. Choć zarodniki są identyczne morfologicznie, rozwijają się w zróżnicowane płciowo gametofity – skrzypy są dwupienne.
16. Kłos zarodnionośny u paprotników różnozarodnikowych zawiera: mikrosporofile (z mikrosporami) i makrosporofile (z makrosporami).
17. Mikrospory → gametofity męskie z plemniami; makrospory → gametofity żeńskie z rodniami.
18. U widliczki ostrozębnej gametofity rozwijają się wewnątrz kłosa, a nie poza rośliną macierzystą.
19. Dawne paprotniki (np. lepidodendrony) tworzyły pokłady węgla kamiennego, stanowiły dominantę flory i pochłaniały CO₂.
20. Obecnie paprotniki: (1) stanowią środowisko życia, (2) pokarm dla zwierząt, (3) surowce lecznicze (np. skrzyp polny).
21. Skrzypy rozmnażają się łatwo wegetatywnie – kłącza łatwo się dzielą → trudne do zwalczenia chwasty.
22. Zarodnie mają półpierścień z komórek – po wyschnięciu otwierają się i uwalniają zarodniki.
23. Kłącze: (1) utrzymuje roślinę, (2) magazynuje substancje, (3) umożliwia przetrwanie zimy.
24. Sprężyce to higroskopijne struktury zarodników – pomagają w ich rozsiewaniu zależnie od wilgotności.
25. Niektóre przedrośla widłaków są całkowicie niesamożywne i wymagają mikoryzy, czyli symbiozy z grzybami.