Pytania powtórkowe do lekcji “Rośliny okrytonasienne”

Pytania

1. Jakie cechy budowy pozwalają zaliczyć rośliny nagonasienne do roślin nasiennych i naczyniowych?
2. Z jakich elementów zbudowane są drewno i łyko u roślin nagonasiennych?
3. Na czym polega heteromorficzna przemiana pokoleń u nagonasiennych?
4. Jakie organy buduje sporofit nagonasiennych i co jest dla niego charakterystyczne?
5. Co to jest kwiat u nagonasiennych i jak jest zbudowany?
6. Wyjaśnij, dlaczego zalążki roślin nagonasiennych nazywamy „nagimi”.
7. Uzasadnij, że proces zapłodnienia u nagonasiennych jest niezależny od wody.
8. Jakie cechy budowy igieł świadczą o ich przystosowaniu do suszy?
9. Porównaj gametofit męski roślin nagonasiennych i paprotników.
10. Wymień różnice między roślinami nagonasiennymi a okrytonasiennymi w budowie nasion i kwiatów.
11. Porównaj budowę drewna roślin nagonasiennych i okrytonasiennych.
12. Jakie procesy prowadzą do powstania gametofitu żeńskiego u sosny zwyczajnej?
13. Opisz rozwój gametofitu męskiego rośliny nagonasiennej.
14. Co dzieje się po zapyleniu u sosny?
15. Jak zbudowane jest dojrzałe nasiono sosny i jakie funkcje pełnią jego części?
16. Jakie struktury ułatwiają rozsiewanie nasion u sosny?
17. Co oznacza, że roślina jest zimozielona?
18. Jakie znaczenie ekologiczne mają rośliny iglaste?
19. Jakie znaczenie gospodarcze mają rośliny nagonasienne?
20. W jakim celu wykorzystuje się kosodrzewinę?
21. Co to jest łuska nasienna i jaką pełni funkcję?
22. Jak zbudowany jest zalążek rośliny nagonasiennej?
23. Wymień klasy roślin nagonasiennych i podaj przykłady każdej z nich.
24. Dlaczego nasiona miłorzębu nie są mile widziane w przestrzeni miejskiej?
25. Jakie są cechy roślin szpilkowych i jak są przystosowane do warunków środowiskowych?
26. Jakie funkcje pełnią pęcherze lotne w ziarnie pyłku?
27. Czym różnią się kwiaty męskie i żeńskie u nagonasiennych?
28. Jakie procesy zachodzą w zalążku po zapyleniu?
29. Jakie funkcje pełni bielmo pierwotne?
30. Wyjaśnij błąd maturalny związany z nazewnictwem: plemniki a komórki plemnikowe.
31. Jaką funkcję pełni łagiewka pyłkowa?
32. Jakie procesy prowadzą do powstania zarodka u nagonasiennych?
33. Dlaczego nasiona sosny wypadają z szyszki dopiero w trzecim roku od zapylenia?
34. Porównaj zapylanie a zapłodnienie u roślin nagonasiennych.
35. Co oznacza termin wiatrosiewność?
36. Jakie elementy budowy szyszki żeńskiej chronią nasiona przed uszkodzeniem?
37. W jaki sposób rośliny nagonasienne rozmnażają się płciowo?
38. Wyjaśnij znaczenie biologiczne szyszek cisa i jałowca.
39. Jaka jest rola zwierząt w rozsiewaniu nasion niektórych nagonasiennych?
40. Jakie substancje lecznicze pozyskiwane są z roślin nagonasiennych?
41. Czym jest Paclitaxel i jakie ma zastosowanie?
42. Jakie rośliny nagonasienne rosną naturalnie w Polsce?
43. Które rośliny nagonasienne są ozdobne i dlaczego?
44. Jakie rośliny nagonasienne były pokarmem dinozaurów?
45. Jak zbudowana jest welwiczja przedziwna i gdzie występuje?
46. Wyjaśnij, na czym polega podział nagonasiennych na drobnolistne i wielkolistne.
47. Jakie są cechy roślin z klasy sagowców?
48. Jaką rolę pełnią miłorzęby w zieleni miejskiej?
49. W jakich środowiskach żyją przedstawiciele gniotowców?
50. Wymień przystosowania budowy pnia sosny zwyczajnej do warunków zimowych.

Odpowiedzi

1. Wytwarzają nasiona i posiadają wiązki przewodzące w organach.
2. Drewno: cewki, łyko: komórki sitowe.
3. Gametofit i sporofit różnią się budową i długością życia; dominuje sporofit.
4. Korzeń, łodyga, liście – często z przyrostem wtórnym, obecność kwiatów.
5. Przekształcony pęd z krótką łodygą, sporofilami i liśćmi płonnymi.
6. Bo nie są otoczone zalążnią, leżą nagie na łusce nasiennej.
7. Dzięki łagiewce pyłkowej, która transportuje komórki plemnikowe bez udziału wody.
8. Igiełkowaty kształt, gruba kutykula, aparaty szparkowe w zagłębieniach – ograniczenie transpiracji.
9. U nagonasiennych to ziarno pyłku, nieruchome; u paprotników – plemnik z wicią.
10. Nagonasienne – nagie zalążki, brak owocu; okrytonasienne – zalążki w zalążni, owocnia.
11. Nagonasienne – tylko cewki; okrytonasienne – cewki i naczynia.
12. Makrospora powstaje w zalążku przez mejozę, dzieli się mitotycznie → bielmo pierwotne.
13. Z mikrospory powstaje ziarno pyłku z komórkami przedroślowymi, generatywną i wegetatywną.
14. Ziarno pyłku kiełkuje, tworzy łagiewkę pyłkową, komórki plemnikowe trafiają do rodni.
15. Łupina – ochrona; bielmo – pokarm; zarodek – przyszły sporofit.
16. Skrzydełka – zwiększają powierzchnię, umożliwiają rozsiewanie przez wiatr.
17. Zachowują liście zimą, co pozwala na wcześniejszą fotosyntezę.
18. Produkują tlen, tworzą środowisko życia, ograniczają erozję.
19. Źródło drewna, żywicy, leków, stabilizują zbocza i wydmy.
20. Chroni przed erozją, osuwiskami, lawinami.
21. Makrosporofil, na jego powierzchni znajdują się zalążki.
22. Ośrodek (nucellus) otoczony jedną osłonką z okienkiem.
23. Iglaste (sosna), Miłorzębowe (miłorząb), Sagowce (sagowiec), Gniotowce (welwiczja).
24. Osnówki mają nieprzyjemny zapach – jak zjełczałe masło.
25. Liście igiełkowate, mała transpiracja, przyrost wtórny, zdrewniałe pędy.
26. Wypełnione powietrzem – unoszenie ziaren pyłku w powietrzu.
27. Męskie – pręciki z pylnikami, żeńskie – łuski nasienne z zalążkami.
28. Powstaje łagiewka pyłkowa, zachodzi zapłodnienie, rozwija się zarodek.
29. Magazynuje substancje odżywcze dla zarodka i siewki.
30. U nagonasiennych występują komórki plemnikowe, nie plemniki (brak wici!).
31. Przenosi komórki plemnikowe do rodni → zapłodnienie.
32. Połączenie gamet → zygota → zarodek przez mitozę.
33. Nasiona dojrzewają wolno, potrzebują 3 lat od zapylenia.
34. Zapylenie – przeniesienie pyłku na zalążek, zapłodnienie – połączenie gamet.
35. Nasiona są rozsiewane przez wiatr.
36. Łuski nasienne zamykają szyszkę i chronią nasiona.
37. Z udziałem kwiatów, makrosporangiów, mikrosporangiów, gamet i zapłodnienia.
38. Są przekształcone, mięsiste, przyciągają zwierzęta – przypominają owoce.
39. Zwierzęta zjadają osnówki i rozsiewają nasiona z odchodami.
40. Taksol (cis), olejki eteryczne (sosna), miłorząb – poprawa pamięci.
41. Lek przeciwnowotworowy – działa na komórki nowotworowe, stosowany w terapii raka.
42. Sosna, świerk, modrzew, jodła, cis, jałowiec.
43. Miłorząb – charakterystyczne liście, dekoracyjny wygląd.
44. Przodkowie sagowców – pokarm dinozaurów.
45. Krótki pień, dwa długie liście – rosnące przez całe życie.
46. Drobnolistne – iglaste i miłorzębowe; wielkolistne – sagowce i gniotowce.
47. Liście pierzaste, wygląd przypominający palmy.
48. Sadzone jako drzewa ozdobne.
49. Przęśl – stepy, gniot – pnącza tropikalne, welwiczja – pustynie.
50. Pień silnie zdrewniały, gruba korkowica, przyrost wtórny – chroni przed zimnem.