Pytania powtórkowe do lekcji “Reakcja rośliny na bodźce”

1. Jakie dwa główne typy ruchów wyróżniamy u roślin?
2. Czym różnią się tropizmy od nastii?
3. Czym różni się tropizm dodatni od ujemnego?
4. Na czym polega fototropizm dodatni i ujemny?
5. Co to jest geotropizm dodatni i ujemny?
6. Podaj przykład hemotropizmu oraz jego znaczenie biologiczne.
7. Co to jest tigmotropizm i u jakich roślin go obserwujemy?
8. Jaki mechanizm odpowiada za powstawanie tropizmów?
9. Jakie fitohormony odpowiadają za ruchy tropiczne i jak działają?
10. Jak różne stężenia auksyn wpływają na pęd i na korzeń?
11. Dlaczego stężenie auksyn w łodydze i korzeniu układa się asymetrycznie?
12. Co to jest dominacja wierzchołkowa i jaka jest w niej rola auksyn?
13. Jakie są typowe przykłady nastii i jaki bodziec je wywołuje?
14. Jakie cechy odróżniają nastie od tropizmów?
15. Na czym polega sejsmonastia i u jakich roślin występuje?
16. Jaką rolę w nastiach odgrywa turgor komórkowy?
17. Jakie ruchy liści są zależne od zmian temperatury?
18. Czy nastie mogą być oparte na wzroście? Uzasadnij.
19. Jakie znaczenie biologiczne ma ruch płatków kwiatów pod wpływem temperatury?
20. W jaki sposób zaprojektować doświadczenie wykazujące różnicę między geotropizmem pędu a korzenia?
21. Dlaczego w doświadczeniach badających geotropizm ważne jest wykluczenie działania światła kierunkowego?
22. Jakie są możliwe wnioski z doświadczenia z bloczkiem agarowym i usunięciem pąka głównego?
23. Dlaczego podanie auksyn roślinie bez pąka głównego hamuje rozwój pąków bocznych?
24. Jak wykazać doświadczalnie, że korzeń i pęd różnie reagują na stężenie auksyn?
25. W jaki sposób siła grawitacji wpływa na rozmieszczenie auksyn w roślinie?

Odpowiedzi

1. Ruchy roślin dzielimy na tropizmy i nastie.
2. Tropizmy zależą od kierunku bodźca, a nastie są od kierunku bodźca niezależne.
3. Tropizm dodatni to ruch w stronę bodźca, a ujemny – w przeciwną stronę.
4. Fototropizm dodatni to np. wyginanie łodygi w stronę światła. Fototropizm ujemny to np. wzrost korzeni w stronę przeciwną do światła.
5. Geotropizm dodatni to np. wzrost korzenia w dół, a ujemny to wzrost pędu w górę.
6. Przykład hemotropizmu: wzrost łagiewki pyłkowej w kierunku zalążka.
7. Tigmotropizm to reakcja na bodźce mechaniczne, np. owijanie się łodyg czepnych wokół podpory.
8. Tropizmy wynikają z asymetrycznego wzrostu komórek po przeciwnych stronach organu.
9. Auksyny powodują wydłużanie komórek – ich asymetryczne rozmieszczenie prowadzi do wygięcia organu.
10. Niskie stężenie auksyn pobudza wzrost korzenia, a wysokie je hamuje. Dla łodygi potrzebne są wyższe stężenia, które stymulują wzrost.
11. Grawitacja lub światło powodują przemieszczanie się auksyn do jednej strony organu.
12. Dominacja wierzchołkowa polega na hamowaniu wzrostu pąków bocznych przez auksyny produkowane w stożku wzrostu pędu głównego.
13. Przykłady nastii: fotonastie – reakcja na światło, termonastie – na temperaturę, chemonastie – na bodźce chemiczne, sejsmonastie – na dotyk.
14. Nastie są nieukierunkowane i odwracalne, a tropizmy – kierunkowe i nieodwracalne.
15. Sejsmonastia to np. zamykanie się liści mimozy po dotknięciu – niezależnie od kierunku dotyku.
16. Turgor komórkowy zmienia się wraz z ilością wody w komórce i warunkuje odwracalne ruchy nastii.
17. Przykład: rozchylanie płatków kwiatu przy wzroście temperatury to termonastia.
18. Tak, np. termonastie mogą być oparte na wzroście komórek, ale mimo to są odwracalne.
19. Taki ruch pozwala chronić narządy rozrodcze lub ułatwia zapylanie.
20. Ułożyć siewkę poziomo – po czasie obserwujemy, że pęd wygina się w górę, a korzeń w dół.
21. Światło kierunkowe może wywołać fototropizm, zakłócając obserwację czystego geotropizmu.
22. Auksyny hamują rozwój pąków bocznych, dlatego tylko ich brak umożliwia rozwój bocznych pędów.
23. Bloczek z auksyną zastępuje pąk główny, podtrzymując hamowanie pąków bocznych.
24. Ułożyć roślinę poziomo, a potem obserwować różnice w kierunku wzrostu korzenia i pędu – wynika to z różnej wrażliwości na auksyny.
25. Grawitacja ściąga auksyny ku dołowi, powodując ich większe stężenie po dolnej stronie organów.