Pytania
- Jakie tryby życia występują wśród nicieni?
- Do jakich grup systematycznych należą nicienie?
- Co oznacza, że nicienie są pseudocelomatyczne?
- Jakie znaczenie ma płyn wypełniający jamę ciała nicieni?
- Jakie elementy budowy ciała są charakterystyczne dla nicieni?
- Czym pokryte jest ciało nicieni i jaka jest funkcja tej struktury?
- Co to jest linienie i dlaczego zachodzi u nicieni?
- Jak zbudowany jest układ mięśniowy nicieni i jak wpływa to na ich ruch?
- Jakie cechy ma układ pokarmowy nicieni?
- Jakie struktury mogą występować w jamie gębowej nicieni i do czego służą?
- W jaki sposób przesuwany jest pokarm w jelicie nicieni?
- Jak zbudowany jest układ nerwowy nicieni?
- Jakie narządy zmysłów występują u nicieni?
- Jak zbudowany jest układ wydalniczy nicieni i jaką ma funkcję?
- Jakie produkty przemiany materii wydalają nicienie?
- Jak nicienie przeprowadzają wymianę gazową?
- Jak transportowane są substancje w ciele nicieni?
- Jakie cechy układu rozrodczego wykazują nicienie?
- Czym jest dymorfizm płciowy u nicieni?
- Na czym polega rozwój prosty u nicieni?
- Jak przebiega cykl życiowy glisty ludzkiej?
- Jak wygląda cykl życiowy włośnia krętego?
- Jakie choroby wywołują pasożytnicze nicienie u ludzi?
- Jak można się zarazić pasożytniczymi nicieniami?
- Jakie znaczenie mają nicienie wolno żyjące dla środowiska?
Odpowiedzi
- Wśród nicieni występują zarówno formy wolno żyjące (np. w glebie), jak i pasożytnicze, które mogą zasiedlać ciała roślin, zwierząt lub ludzi.
- Nicienie są trójwarstwowcami, pierwoustymi oraz pseudocelomatycznymi bezkręgowcami.
- Nicienie są pseudocelomatyczne, ponieważ mają pierwotną jamę ciała (pseudocel), która nie jest w pełni otoczona mezodermą.
- Płyn w jamie ciała nicieni pełni funkcję hydroszkieletu, nadając im sztywność i sprężystość oraz umożliwiając transport substancji.
- Ciało nicieni jest wydłużone, obłe, zwężone na końcach, pozbawione członowania i odnóży, a także wykazuje symetrię dwuboczną.
- Ciało nicieni pokrywa oskórek (kutykula), który pełni funkcję ochronną, a jego grubość zależy od trybu życia (cieńszy u form wolno żyjących, grubszy u pasożytów).
- Linienie to proces zrzucania oskórka przez nicienia, umożliwiający wzrost organizmu, ponieważ kutykula nie jest rozciągliwa.
- Układ mięśniowy nicieni tworzą jedynie mięśnie podłużne, co ogranicza ruchy do ugięć grzbietowo-brzusznych.
- Układ pokarmowy nicieni jest drożny i zbudowany z jelita przedniego, środkowego i tylnego, zakończony otworem odbytowym.
- W jamie gębowej nicieni mogą występować ząbki, listewki lub sztyleciki, które służą do rozdrabniania pokarmu lub przebijania tkanek żywiciela.
- Pokarm przesuwany jest dzięki naporowi kolejnych połykanych porcji, ponieważ jelito środkowe nie ma mięśni i nie występują ruchy perystaltyczne.
- Układ nerwowy nicieni składa się z pierścienia okołogardzielowego, pni nerwowych biegnących wzdłuż wałków hipodermalnych oraz spoidł poprzecznych.
- U nicieni występują mechanoreceptory (odbierające bodźce dotykowe) i chemoreceptory (odpowiadające na bodźce chemiczne).
- Układ wydalniczy nicieni ma kształt litery H i składa się z kanałów wydalniczych i otworu wydalniczego. Dodatkowo występują komórki fagocytarne, które magazynują odpady.
- Nicienie są amonioteliczne, co oznacza, że wydalają amoniak jako główny produkt przemiany materii.
- Gatunki wolno żyjące oddychają całą powierzchnią ciała tlenowo, a pasożyty uzyskują energię poprzez fermentację.
- Transport substancji u nicieni odbywa się z udziałem płynu pseudocelomatycznego znajdującego się w jamie ciała.
- Nicienie są rozdzielnopłciowe, mają zapłodnienie wewnętrzne, a rozmnażają się wyłącznie płciowo.
- Dymorfizm płciowy u nicieni polega na różnicach w budowie ciała samca i samicy – samice są większe, a samce mają spiralnie zawinięty tył ciała.
- Rozwój prosty u nicieni oznacza, że larwa i osobnik dorosły są do siebie podobne, różnią się jedynie wielkością i brakiem zdolności rozrodczych.
- Cykl glisty ludzkiej: jajo → larwa w jelicie → migracja przez wątrobę, serce, płuca → gardło → ponowne połknięcie → jelito cienkie → dorosły osobnik → składanie jaj → wydalanie z kałem.
- Cykl włośnia krętego: spożycie zakażonego mięsa → larwa trafia do jelita cienkiego → rozwój dorosłego osobnika → samica rodzi larwy → larwy migrują do mięśni → tworzenie cyst → pozostają w organizmie.
- Pasożytnicze nicienie wywołują:
glistnicę (glista ludzka),
włośnicę (włosień kręty),
owsicę (owsik ludzki),
tęgoryjczycę (tęgoryjec). - Do zakażeń pasożytniczymi nicieniami dochodzi przez:
spożycie zanieczyszczonego pożywienia lub wody,
zjedzenie surowego mięsa (np. u włośnia),
kontakt z zanieczyszczoną glebą (tęgoryjec),
drapanie okolicy odbytu i ponowne połknięcie jaj (owsik). - Wolno żyjące nicienie są destruentami – rozkładają materię organiczną, wzbogacają glebę i stanowią pokarm dla wielu zwierząt.
Subskrybuj nasz kurs online, aby uzyskać dostęp do pełnej treści lekcji.
Jeśli jeszcze nie potrzebujesz subskrypcji, sprawdź koniecznie nasze przykładowe lekcje dostępne zupełnie za darmo!