Pytania powtórkowe do lekcji “Zależności w układzie okresowym”

<

Oto pytania, na które powinieneś umieć odpowiedzieć po przerobieniu lekcji “Zależności w układzie okresowym”. Zapisz odpowiedzi w zeszycie, a następnie sprawdź z odpowiedziami zamieszczonymi poniżej, które z nich masz opanowane, a które wymagają powtórki. Powodzenia! 🙂

Pytania

1. Jaką informację o budowie atomu możemy uzyskać z położenia pierwiastka w okresie?
2. Jaką informację o budowie atomu możemy uzyskać z położenia pierwiastka w grupie?
3. Co to jest elektroujemność?
4. Który pierwiastek ma najniższą, a który najwyższą elektroujemność?
5. Jak zmienia się elektroujemność w układzie okresowym?
6. Pierwiastki o niskiej wartości elektroujemności to metale czy niemetale?
7. Pierwiastki o wysokiej wartości elektroujemności to metale czy niemetale?
8. Czym jest promień atomowy?
9. Czym jest promień jonowy?
10. Co ma większy promień: kation sodu czy atom sodu? Uzasadnij swoją odpowiedź.
11. Co ma większy promień atom siarki czy anion siarczkowy? Uzasadnij swoją odpowiedź.
12. Jak zmienia się promień atomowy pierwiastków należących do tego samego okresu?
13. Jak zmienia się promień atomowy pierwiastków należących do tej samej grupy?
14. Który jon ma większy promień: anion siarczkowy czy anion bromkowy? Uzasadnij swoją odpowiedź.
15. Który jon ma większy promień: kation sodu czy kation wapnia? Uzasadnij swoją odpowiedź.
16. Co to są drobiny izoelektronowe?
17. Czym jest energia jonizacji?
18. Jak zmienia się energia jonizacji danego atomu?
19. Jak zmienia się pierwsza energia jonizacji atomów należących do tego samego okresu? Odpowiedź uzasadnij.
20. Jak zmienia się pierwsza energia jonizacji atomów należących do tej samej grupy? Odpowiedź uzasadnij.
21. Czym jest powinowactwo elektronowe?
22. Jak zmienia się aktywność metali w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej?
23. Jak zmienia się aktywność metali w okresie wraz ze wzrostem liczby atomowej?
24. Jak zmienia się aktywność niemetali z XVII grupy wraz ze wzrostem liczby atomowej?
25. Które niemetale są gazami w warunkach normalnych?
26. Jakie właściwości fizyczne mają metale?
27. Jaki stan skupienia w warunkach normalnych ma brom?
28. Jaki stan skupienia w warunkach normalnych ma rtęć?
29. Jaki stan skupienia w warunkach normalnych ma jod?
30. Jaki stan skupienia w warunkach normalnych ma fluor?

Odpowiedzi

1. Położenie pierwiastka w okresie informuje o liczbie powłok elektronowych w jego atomie. Wszystkie pierwiastki w tym samym okresie mają tę samą liczbę powłok.
2. Położenie pierwiastka w grupie informuje o liczbie jego elektronów walencyjnych. Wszystkie pierwiastki w tej samej grupie mają taką samą liczbę elektronów walencyjnych, co wpływa na ich podobne właściwości chemiczne.
3. Elektroujemność to miara zdolności atomu do przyciągania elektronów.
4. Najniższą elektroujemność ma frans (Fr).
   Najwyższą elektroujemność ma fluor (F).
5. Elektroujemność rośnie w miarę przesuwania się od lewej do prawej strony okresu i maleje w miarę przesuwania się z góry na dół w grupie
6. Pierwiastki o niskiej wartości elektroujemności to metale.
7. Pierwiastki o wysokiej wartości elektroujemności to niemetale.
8. Promień atomowy to odległość od jądra atomu do najdalszego elektronu w powłoce walencyjnej.
9. Promień jonowy to odległość od jądra jonu do najdalszego elektronu, przy czym promień kationu jest mniejszy niż promień atomu macierzystego, a promień anionu jest większy od promienia atomu macierzystego.
10. Atom sodu ma większy promień niż kation sodu, ponieważ kation Na⁺ traci jeden elektron, co prowadzi do mniejszej liczby powłok elektronowych i silniejszego przyciągania elektronów przez jądro.
11. Anion siarczkowy (S²⁻) ma większy promień niż atom siarki, ponieważ anion posiada dodatkowe elektrony, co prowadzi do większego odpychania elektronów i zwiększenia rozmiaru jonu.
12. W miarę przesuwania się w prawo w okresie (wraz ze wzrostem liczby atomowej) promień atomowy maleje, ponieważ zwiększa się ładunek jądra, a liczba powłok pozostaje taka sama, co prowadzi do silniejszego przyciągania elektronów przez jądro.
13. Promień atomowy rośnie w miarę przesuwania się w dół grupy (wraz ze wzrostem liczby atomowej), ponieważ zwiększa się liczba powłok elektronowych.
14. Anion bromkowy (Br⁻) ma większy promień niż anion siarczkowy (S²⁻), ponieważ brom znajduje się w niższym okresie, co oznacza, że ma więcej powłok elektronowych.
15. Kation sodu (Na⁺) ma mniejszy promień niż kation wapnia (Ca²⁺), ponieważ kation sodu ma 2 powłoki elektronowe, a kation wapnia 3.
16. Drobiny izoelektronowe to atomy lub jony, które mają tę samą liczbę elektronów, na przykład Ne, Na⁺, Mg²⁺ są względem siebie drobinami izoelektronowymi.
17. Energia jonizacji to energia potrzebna do usunięcia elektronu z obojętnego atomu w stanie gazowym.
18. Energia jonizacji danego atomu rośnie wraz z usuwaniem kolejnych elektronów, ponieważ jądro coraz mocniej przyciąga pozostałe elektrony.
19. Pierwsza energia jonizacji rośnie w miarę przesuwania się w prawo w okresie, ponieważ zwiększa się ładunek jądra, co powoduje silniejsze przyciąganie elektronów.
20. Pierwsza energia jonizacji maleje w miarę przesuwania się w dół grupy, ponieważ zwiększa się liczba powłok elektronowych, co powoduje słabsze przyciąganie elektronów przez jądro.
21. Powinowactwo elektronowe to energia wydzielana, gdy atom w stanie gazowym przyjmuje elektron, tworząc anion. Powinowactwo elektronowe jest pośrednio związane z elektroujemnością pierwiastka – im większą wartość powinowactwa elektronowego ma dany pierwiastek, tym większą ma też elektroujemność.
22. Aktywność metali rośnie w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej, ponieważ elektrony walencyjne są coraz słabiej przyciągane przez jądro.
23. Aktywność metali maleje w okresie wraz ze wzrostem liczby atomowej, ponieważ wzrasta liczba protonów i elektrony walencyjne są silniej przyciągane przez jądro.
24. Aktywność niemetali w grupie 17 (halogeny) maleje wraz ze wzrostem liczby atomowej, ponieważ wzrasta promień atomowy, a elektrony są słabiej przyciągane przez jądro.
25. Niemetale będące gazami w warunkach normalnych to: fluor (F), chlor (Cl), tlen (O), azot (N), wodór (H), hel (He), neon (Ne), argon (Ar), krypton (Kr), ksenon (Xe).
26. Metale są dobrymi przewodnikami ciepła i elektryczności, mają wysoki połysk, są kowalne i ciągliwe, a większość z nich ma wysoką temperaturę topnienia i wrzenia.
27. Brom w warunkach normalnych jest cieczą.
28. Rtęć w warunkach normalnych jest cieczą.
29. Jod w warunkach normalnych jest ciałem stałym.
30. Fluor w warunkach normalnych jest gazem.