Pytania powtórkowe do lekcji “Charakterystyka kręgowców”

Pytania

1. Do jakiego podtypu należą kręgowce i czym się wyróżniają?
2. Jakie cechy budowy ciała są charakterystyczne dla kręgowców?
3. Co oznacza, że kręgowce mają symetrię dwuboczną?
4. Jak zbudowany jest ośrodkowy układ nerwowy kręgowców?
5. Z jakiej struktury zarodkowej rozwija się mózg i rdzeń kręgowy kręgowców?
6. Jaką funkcję pełni czaszka u kręgowców?
7. Czym wyróżnia się układ krwionośny kręgowców?
8. Ile jam może mieć serce kręgowców i jakie to jamy?
9. Jakie rodzaje kończyn występują u kręgowców i od czego zależy ich budowa?
10. Jakie narządy oddechowe występują u kręgowców w zależności od środowiska życia?
11. W jaki sposób rozmnażają się kręgowce i czym jest dymorfizm płciowy?
12. Czym jest zmiennocieplność i które grupy kręgowców ją wykazują?
13. Jakie strategie przystosowawcze stosują zwierzęta zmiennocieplne?
14. Co to jest estywacja i hibernacja?
15. Jakie znaczenie ma barwa ciała dla zwierząt zmiennocieplnych?
16. Jakie są zalety i ograniczenia zmiennocieplności?
17. Czym jest stałocieplność i u jakich zwierząt występuje?
18. Dlaczego ptaki mają wyższą temperaturę ciała niż ssaki?
19. Jakie mechanizmy chronią zwierzęta stałocieplne przed utratą ciepła?
20. Jak zwierzęta stałocieplne radzą sobie z przegrzaniem?
21. Co to jest termoregulacja, termoizolacja i termogeneza?
22. Dlaczego stwierdzenie „pocenie się obniża temperaturę ciała” jest niepoprawne?

Odpowiedzi

1. Kręgowce należą do podtypu strunowców i są ich najliczniejszą oraz najbardziej zróżnicowaną grupą.
2. Ciała kręgowców zwykle mają wyraźny podział na głowę, tułów i ogon, a u niektórych występuje także szyja.
3. Symetria dwuboczna oznacza, że ciało kręgowca można podzielić na dwie lustrzane połówki wzdłuż osi ciała.
4. Ośrodkowy układ nerwowy kręgowców składa się z mózgu i rdzenia kręgowego.
5. Mózg rozwija się z przedniej części cewki nerwowej, a rdzeń kręgowy z jej pozostałej części.
6. Czaszka chroni mózg i jest częścią szkieletu osiowego kręgowców.
7. Kręgowce mają zamknięty układ krwionośny, w którym krew krąży wyłącznie w naczyniach.
8. Serce kręgowców może mieć 2, 3 lub 4 jamy: przedsionki i komory.
9. U kręgowców lądowych występują kończyny palczaste, a u wodnych – płetwy. Ich budowa zależy od środowiska życia.
10. Skrzela występują u kręgowców wodnych, a płuca – u lądowych. Niektóre płazy prowadzą także oddychanie przez skórę.
11. Kręgowce rozmnażają się płciowo, a dymorfizm płciowy to różnice w wyglądzie między samcami i samicami, np. ubarwienie, wielkość, rogi.
12. Zmiennocieplność to zależność temperatury ciała od temperatury otoczenia. Występuje u ryb, płazów i gadów.
13. Zwierzęta zmiennocieplne hibernują zimą, estetywują latem, zmieniają ułożenie ciała, a także korzystają z otoczenia (cień/słońce).
14. Hibernacja to sen zimowy, a estywacja to sen letni – obie strategie służą oszczędzaniu energii w trudnych warunkach.
15. Ciemne ubarwienie pomaga pochłaniać ciepło, a jasne odbija promieniowanie i chroni przed przegrzaniem.
16. Zalety: niższe zapotrzebowanie energetyczne. Ograniczenia: mała aktywność w niskich temperaturach, ograniczone siedliska.
17. Stałocieplność to zdolność do utrzymywania stałej temperatury ciała niezależnie od otoczenia. Występuje u ptaków i ssaków.
18. Ptaki mają wyższą temperaturę ciała niż ssaki, bo mają szybszy metabolizm i efektywny układ oddechowy z workami powietrznymi.
19. Mechanizmy: grube futro, pióra, warstwa tłuszczu, ograniczenie aktywności, zwężanie naczyń krwionośnych.
20. Zwierzęta oddają ciepło poprzez rozszerzanie naczyń, pocenie się, ziajanie, jasne ubarwienie, unikanie upałów, chowanie się do nor.

21. • Termoregulacja – zdolność do utrzymywania temperatury ciała.
    • Termoizolacja – struktury chroniące przed utratą ciepła (np. tłuszcz, futro).
    • Termogeneza – procesy wytwarzania ciepła w organizmie.

22. Pocenie się nie obniża temperatury ciała, ale utrzymuje ją na stałym poziomie przez odbieranie nadmiaru ciepła.