Grzyby i porosty

<

Grzyby to fascynująca grupa organizmów, które odgrywają bardzo istotną rolę w ekosystemach na całym świecie. Są nie tylko niezbędnym elementem krążenia materii w przyrodzie, ale także źródłem pożywienia oraz leków. W jednym z poprzednich działów mówiliśmy przecież o odkryciu pierwszego antybiotyku, czyli penicyliny. A przecież substancja ta produkowana jest właśnie przez pędzlaka Penicilium rubens.

Trzeba przyznać, że grzyby produkują i gromadzą w swoich komórkach wiele ciekawych substancji. Niektóre z nich są silnymi truciznami, podczas gdy działanie innych człowiek potrafi wykorzystać na swoją korzyść. Jeśli chodzi o silne trucizny, to na uwagę zasługuje z pewnością alfa-amanityna, która jest obecna w muchomorze sromotnikowym (Amanita phalloides). Jej spożycie jest dla człowieka bardzo niebezpieczne. Zatrucia tym grzybem niejednokrotnie kończą się koniecznością przeszczepu wątroby, a czasem nawet śmiercią. Jednak muchomor sromotnikowy to nie jedyny grzyb produkujący niebezpieczne substancje.

Niezwykle ciekawym przykładem może być również buławinka czerwona (Claviceps purpurea). Jest ona pasożytniczym grzybem wywołującym chorobę nazywaną sporyszem zbóż i traw. W kłosach zainfekowanych zbóż pojawiają się czarne przetrwalniki określane właśnie jako sporysz. Przetrwalniki te są trujące, ponieważ zawierają w sobie wiele toksycznych alkaloidów, np. tak zwaną ergotaminę, czy też ergotynę.  Co ciekawe, ergotamina jest wykorzystywana do produkcji LSD, czyli substancji psychoaktywnej zaliczanej do narkotyków. Jej zażycie skutkuje m.in. zaburzeniami lub rzadziej wzmocnieniem percepcji zmysłowej oraz synestezją, czyli stanem, w którym doświadczenia jednego zmysłu (np. słuchu) powodują także doświadczenia typowe dla innych zmysłów. Do przykładów zaliczyć można widzenie dźwięków.

Więcej o substancjach, które człowiek pozyskuje z grzybów dowiesz się dzięki tej lekcji. Zapraszam do oglądania!