Pytania powtórkowe do lekcji “Odżywianie się roślin”

Pytania

1. Na czym polega fotosynteza oksygeniczna i jakie są jej substraty oraz produkty?
2. Jakie części budują liść i jakie mają funkcje w kontekście fotosyntezy?
3. Jakie cechy budowy blaszki liściowej sprzyjają efektywnej fotosyntezie?
4. Jakie funkcje pełni aparat szparkowy w procesie fotosyntezy?
5. Jaką rolę pełnią żyłki liścia i jakie tkanki przewodzące w nich występują?
6. W jaki sposób rośliny wodne pobierają dwutlenek węgla i wodę do fotosyntezy?
7. Gdzie zachodzą faza jasna i ciemna fotosyntezy, i na czym one polegają?
8. Co to jest fotooddychanie i dlaczego jest niekorzystne dla roślin?
9. W jaki sposób fotosynteza C4 ogranicza fotooddychanie?
10. Na czym polega fotosynteza CAM i czym różni się od C4?
11. Jak natężenie światła wpływa na intensywność fotosyntezy?
12. Co to jest świetlny punkt wysycenia i fotoinhibicja?
13. Jakie znaczenie ma kolor światła dla fotosyntezy?
14. Jak rośliny przystosowane są do różnych warunków świetlnych?
15. Jakie znaczenie ma stężenie CO₂ dla intensywności fotosyntezy?
16. Dlaczego w szklarniach stosuje się suchy lód?
17. W jaki sposób temperatura wpływa na fotosyntezę u roślin C3 i C4?
18. Jakie są skutki niedoboru magnezu dla fotosyntezy?
19. Jakie cechy budowy wykazują liście roślin światłolubnych i cieniolubnych?
20. W jakiej formie transportowane są cukry w roślinie i dlaczego nie jest to glukoza?
21. Jak przebiega aktywny transport saharozy do łyka?
22. Jak działa mechanizm przemieszczania się soku floemowego w rurkach sitowych?
23. Co decyduje o tym, czy rozładunek łyka jest aktywny czy bierny?
24. Jakie organy mogą być zarówno donorami, jak i akceptorami asymilatów?
25. Na czym polega mikoryza i jakie przynosi korzyści roślinie?
26. Jak bakterie Rhizobium wspomagają odżywianie roślin?
27. Jakie bakterie przeprowadzają nitryfikację i jakie są produkty tego procesu?
28. Jaką rolę pełnią bakterie saprobiotyczne w ekosystemie?
29. Dlaczego niektóre rośliny stały się mięsożerne i jak to wpływa na ich odżywianie?
30. Jak można badać wpływ światła i temperatury na intensywność fotosyntezy w warunkach szkolnych?

Odpowiedzi

1. Fotosynteza oksygeniczna polega na wykorzystaniu dwutlenku węgla i wody do produkcji glukozy i tlenu z udziałem energii świetlnej.
2. Liść zbudowany jest z nasady liścia, ogonka liściowego i blaszki liściowej. Ogonek ustawia blaszkę do światła, a blaszka umożliwia efektywne pochłanianie światła.
3. Duża powierzchnia blaszki oraz obecność licznych chloroplastów w miękiszu asymilacyjnym ułatwia efektywne pochłanianie światła.
4. Aparaty szparkowe umożliwiają wymianę gazową – CO₂ dostaje się do liścia, a tlen i para wodna są usuwane.
5. Żyłki zawierają drewno (doprowadza wodę) i łyko (odprowadza cukry) – oba są elementami wiązek przewodzących.
6. Rośliny wodne pobierają CO₂ w postaci jonów wodorowęglanowych, a wodę przez całą powierzchnię ciała.
7. Faza jasna zachodzi w tylakoidach i polega na produkcji ATP i NADPH+H⁺. Faza ciemna (cykl Calvina) zachodzi w stromie i polega na asymilacji CO₂.
8. Fotooddychanie to proces, w którym RubisCO wiąże O₂ zamiast CO₂, prowadząc do produkcji glikolanu i zużycia energii.
9. W fotosyntezie C4, CO₂ jest najpierw wiązany w komórkach miękiszu do PEP, tworząc szczawiooctan, co pozwala zwiększyć lokalne stężenie CO₂ i zmniejszyć fotooddychanie.
10. Fotosynteza CAM zachodzi w nocy, CO₂ jest wiązany i magazynowany w wakuolach, a cykl Calvina zachodzi w dzień, w tych samych komórkach.
11. Intensywność fotosyntezy rośnie ze wzrostem natężenia światła, ale tylko do pewnego punktu.
12. Świetlny punkt wysycenia to natężenie, po którym intensywność fotosyntezy przestaje rosnąć. Fotoinhibicja to spadek aktywności fotosyntezy przy nadmiarze światła.
13. Chlorofil najlepiej pochłania światło czerwone i niebieskie, dlatego kolor światła wpływa na intensywność fotosyntezy.
14. Rośliny światłolubne mają grubą kutykulę, gruby miękisz palisadowy; cieniolubne – cienkie liście, cienką kutykulę i dużo chlorofilu.
15. CO₂ to substrat fotosyntezy, więc jego wyższe stężenie zwiększa intensywność tego procesu.
16. W szklarniach stosuje się suchy lód, by zwiększyć stężenie CO₂ i tym samym plony.
17. Temperatura wpływa na aktywność enzymów fotosyntetycznych. Rośliny C3 mają niższy optymalny zakres niż C4.
18. Magnez jest składnikiem chlorofilu – jego niedobór prowadzi do chlorozy i spadku intensywności fotosyntezy.
19. Rośliny światłolubne mają grube, dobrze rozwinięte liście, sklerofity i sukulenty gromadzą wodę. Cieniolubne mają cienką kutykulę, dużo chloroplastów.
20. Rośliny transportują sacharozę, a nie glukozę, ponieważ glukoza jest zbyt reaktywna chemicznie.
21. Transport saharozy do łyka jest aktywny i odbywa się z udziałem białek transportowych oraz symportu z jonami H⁺.
22. Przemieszczanie się soku floemowego wynika z różnicy ciśnienia osmotycznego pomiędzy donorem i akceptorem.
23. Jeśli stężenie sacharozy w akceptorze jest niższe, transport jest bierny, a jeśli wyższe – aktywny.
24. Organy spichrzowe, jak marchew, mogą być raz akceptorami, raz donorami, w zależności od fazy życia rośliny.
25. Mikoryza to symbioza korzeni z grzybami – roślina zyskuje wodę i sole, grzyb otrzymuje cukry.
26. Bakterie Rhizobium wiążą azot atmosferyczny, przekształcając go w amoniak, który roślina może wykorzystać.
27. Nitrosomonas utlenia NH₃ do NO₂⁻, a Nitrobacter – NO₂⁻ do NO₃⁻, które są najlepiej przyswajalne przez rośliny.
28. Bakterie saprobiotyczne rozkładają martwą materię, uwalniając pierwiastki w formie dostępnej dla roślin.
29. Rośliny mięsożerne, np. rosiczki, uzupełniają niedobór azotu, trawiąc owady.
30. Intensywność fotosyntezy można mierzyć przez liczbę pęcherzyków tlenu, np. u moczarki kanadyjskiej w różnych temperaturach i natężeniu światła.