Pytania powtórkowe do lekcji “Parzydełkowce”
Agnieszka 29 sierpnia 2025
Postęp lekcji
0% Ukończono
Pytania
- W jakich środowiskach występują parzydełkowce?
- Czym wyróżniają się parzydełkowce na tle innych zwierząt?
- Do jakich dwóch grup należą parzydełkowce ze względu na ich rozwój zarodkowy?
- Na czym polega dwupostaciowość parzydełkowców?
- Jakie są różnice w budowie i trybie życia meduz i polipów?
- Jakiego typu symetrię wykazują parzydełkowce i jakie ma to znaczenie?
- Jakie trzy warstwy budowy ciała wyróżniamy u parzydełkowców i z czego powstają?
- Czym różni się mezoglea od mezohylu?
- Wymień najważniejsze typy komórek występujących u parzydełkowców i ich funkcje.
- Jak zbudowana jest komórka parzydełkowa i jak działa?
- Jakie funkcje pełni jama gastralna u parzydełkowców?
- Dlaczego parzydełkowce nie mają układów oddechowego, krwionośnego i wydalniczego?
- Jak zbudowany jest układ nerwowy parzydełkowców i jak odbierają one bodźce?
- Na czym polega mnemotechnika MEDUZA i co oznaczają jej litery?
- Jakie są dwa etapy trawienia u parzydełkowców?
- Jak poruszają się polipy, a jak meduzy?
- Jakie są sposoby rozmnażania parzydełkowców i jakie formy je realizują?
- Na czym polega pączkowanie i strobilizacja u parzydełkowców?
- Jak przebiega rozmnażanie płciowe meduz i czym różni się zapłodnienie zewnętrzne od wewnętrznego?
- Czym jest przemiana pokoleń u parzydełkowców?
- Jakie grupy organizmów należą do parzydełkowców i jaka forma u nich dominuje?
- Jaką rolę pełnią rafy koralowe w ekosystemie?
- Na czym polega symbioza koralowców z zielenicami?
- Jakie są pozytywne i negatywne skutki obecności parzydełkowców dla człowieka?
- Jakie znaczenie mają parzydełkowce w nauce?
Odpowiedzi
- Parzydełkowce żyją głównie w wodach słonych (morza i oceany), ale niektóre gatunki występują także w wodach słodkich.
- Ich cechą charakterystyczną są komórki parzydełkowe, które służą do obrony i zdobywania pożywienia.
- Należą do tkankowców i dwuwarstwowców, ponieważ rozwijają się z dwóch listków zarodkowych: ektodermy i endodermy.
- Dwupostaciowość to występowanie dwóch form dorosłych: polipa (osiadłego) i meduzy (wolno pływającej).
- Polip ma kształt cylindryczny i jest przytwierdzony do podłoża, a meduza ma kształt parasola i swobodnie pływa.
- Parzydełkowce mają promienistą symetrię, co umożliwia im jednakowe reagowanie na bodźce z każdej strony.
- Ich ciało składa się z:
- Epidermy (z ektodermy),
- Gastrodermy (z endodermy),
- Mezoglei (galaretowata substancja między warstwami).
- Mezoglea występuje u parzydełkowców, a mezohyl u gąbek. Są to różne struktury!
- Typy komórek:
- Nabłonkowo-mięśniowe – ruch,
- Nerwowe – odbiór bodźców,
- Gruczołowe – enzymy trawienne,
- Interstycjalne – komórki macierzyste,
- Parzydełkowe – obrona i zdobywanie pokarmu.
- Komórka parzydełkowa zawiera nić z toksyną w pęcherzyku i wyrostek czuciowy, którego dotknięcie powoduje wystrzał nici i porażenie ofiary.
- Jama gastralna służy do trawienia i (u meduz) rozprowadzania substancji odżywczych.
- Parzydełkowce nie mają układów oddechowego, krwionośnego i wydalniczego – ich funkcje pełni cała powierzchnia ciała.
- Układ nerwowy jest rozproszony (siateczkowy). Bodźce odbierane są przez komórki epidermy i ropalia.
- Mnemotechnika MEDUZA:
- M – mezoglea,
- E – ektoderma i endoderma,
- D – dwupostaciowość,
- U – układ nerwowy siateczkowy,
- Z – zmysły prymitywne,
- A – akwarium (środowisko wodne).
- Trawienie przebiega dwuetapowo:
- Zewnątrzkomórkowe (enzymy w jamie gastralnej),
- Wewnątrzkomórkowe (lizosomy w gastrodermie).
- Polipy poruszają się przez kroczenie lub koziołkowanie, a meduzy – za pomocą ruchu odrzutowego.
- Parzydełkowce rozmnażają się:
- Bezpłciowo – głównie polipy,
- Płciowo – głównie meduzy.
-
- Pączkowanie – wypustka wyrasta z polipa i odłącza się lub tworzy kolonię,
- Strobilizacja – polip dzieli się na segmenty (efyry), które stają się meduzami.
- Meduzy mają gonady, które produkują gamety.
- Zapłodnienie zewnętrzne – w wodzie,
- Zapłodnienie wewnętrzne – wewnątrz ciała.
Meduzy mogą być jajorodne, żyworodne lub jajożyworodne.
- Przemiana pokoleń – naprzemienne występowanie pokoleń rozmnażających się bezpłciowo (polip) i płciowo (meduza). Obie formy są diploidalne.
- Grupy parzydełkowców:
- Stułbiopławy – dominuje polip,
- Krążkopławy – dominuje meduza,
- Kubopławy – dominuje meduza,
- Koralowce – występuje tylko polip.
- Rafy koralowe:
- Stanowią siedlisko dla wielu organizmów,
- Chronią wybrzeża przed falami,
- Są jednym z najbogatszych ekosystemów.
- Symbioza z zielenicami:
- Zielenice dostarczają koralowcom produkty fotosyntezy,
- Koralowce zapewniają ochronę i światło.
-
- Pozytywne: biżuteria z koralowców, białko GFP w badaniach, pokarm dla innych organizmów,
- Negatywne: rany i toksyny, zagrożenie dla rybołówstwa (meduzy blokujące filtry).
- Parzydełkowce dostarczyły nauce białka GFP (zielonego znacznika fluorescencyjnego), używanego do śledzenia procesów komórkowych.
G
Subskrybuj nasz kurs online, aby uzyskać dostęp do pełnej treści lekcji.
Jeśli jeszcze nie potrzebujesz subskrypcji, sprawdź koniecznie nasze przykładowe lekcje dostępne zupełnie za darmo!
Powiadom mnie o nowych komentarzach
Zaloguj się
Zaloguj się, aby komentować
0 Komentarze
oceniany