Pytania powtórkowe do lekcji “Układ odpornościowy”

Pytania

1. Jakie są główne zadania układu odpornościowego człowieka?
2. Co to są antygeny i jakie muszą mieć właściwości?
3. Czym różni się immunogenność od antygenowości?
4. Czym są hapteny?
5. Czym jest epitop i czym różni się od paratopu?
6. Co to są cząsteczki MHC i jaka jest ich rola?
7. Jak nazywają się cząsteczki MHC u człowieka?
8. Jakie klasy cząsteczek MHC wyróżniamy?
9. Na jakich komórkach występują MHC klasy I, a na jakich MHC klasy II?
10. Jaką rolę pełnią MHC klasy I w prezentacji antygenów?
11. Jaką rolę pełnią MHC klasy II w prezentacji antygenów?
12. Dlaczego układ zgodności tkankowej ma znaczenie przy transplantacjach?
13. Jaki wyjątek istnieje w całkowitej zgodności MHC między ludźmi?
14. Jakie narządy i tkanki wchodzą w skład układu odpornościowego?
15. Co to jest hematopoeza?
16. Jakie dwie główne linie komórek powstają w procesie hematopoezy?
17. Jakie komórki powstają z linii mieloidalnej?
18. Jakie komórki powstają z linii limfoidalnej?
19. Gdzie dojrzewają limfocyty B, a gdzie limfocyty T?
20. Jaką rolę pełni grasica w układzie odpornościowym?
21. Jakie hormony wydziela grasica i jaka jest ich rola?
22. Jak zmienia się grasica w trakcie życia człowieka?
23. Jakie są główne funkcje śledziony?
24. Jaką funkcję pełnią węzły chłonne?
25. Dlaczego węzły chłonne powiększają się podczas infekcji?
26. Jaką rolę pełnią migdałki w układzie odpornościowym?
27. Jakie komórki zaliczamy do głównych elementów układu odpornościowego?
28. Jakie są funkcje limfocytów B?
29. W co różnicują się aktywowane limfocyty B?
30. Jakie receptory znajdują się na powierzchni limfocytów B?
31. Jakie są trzy główne typy limfocytów T i jakie pełnią funkcje?
32. Jak działają limfocyty Tc?
33. Jak działają limfocyty Th?
34. Jak działają limfocyty Treg?
35. Jaką rolę pełnią komórki NK?
36. Jakie komórki należą do fagocytów?
37. Jakie etapy obejmuje fagocytoza?
38. Czym różnią się makrofagi od monocytów?
39. Jaką funkcję pełnią makrofagi w prezentacji antygenu?
40. Jaką rolę pełnią komórki dendrytyczne?
41. Jaką rolę pełnią neutrofile w odporności?
42. Jaką rolę pełnią eozynofile?
43. Jaką rolę pełnią bazofile?
44. Jaką rolę pełnią komórki tuczne?
45. Jakie są wspólne cechy komórek tucznych i bazofilów?
46. Jakie komórki nazywamy komórkami żernymi?
47. Czym są przeciwciała i jaką mają budowę?
48. Co to jest epitop na antygenie?
49. Jakie komórki produkują przeciwciała?
50. Jakie klasy przeciwciał wyróżniamy?
51. Jaką rolę pełnią przeciwciała IgG?
52. Jaką rolę pełnią przeciwciała IgM?
53. Jaką rolę pełnią przeciwciała IgA i gdzie występują?
54. Jaką rolę pełnią przeciwciała IgE?
55. Jaką rolę pełnią przeciwciała IgD?
56. Jakie są główne funkcje układu dopełniacza?
57. Na czym polega mechanizm lizy bakteryjnej w układzie dopełniacza?
58. Co to jest opsonizacja?
59. Jakie jest znaczenie białka CRP?
60. Czym są cytokiny i jakie pełnią funkcje?
61. Jakie rodzaje cytokin wyróżniamy?
62. Jaką rolę pełnią interleukiny?
63. Jaką rolę pełnią interferony?
64. Jaką rolę pełnią chemokiny?
65. Czym różni się odporność swoista od nieswoistej?
66. Jakie bariery fizyczne i chemiczne należą do odporności nieswoistej?
67. Jaką rolę odgrywa mikrobiom w odporności?
68. Czym są cząsteczki PAMP i jakie są przykłady?
69. Jakie są klasyczne objawy stanu zapalnego?
70. Jaka jest rola histaminy w reakcji zapalnej?
71. Jakie komórki uczestniczą w inicjacji stanu zapalnego?
72. Jakie są różnice między odpowiedzią immunologiczną pierwotną a wtórną?
73. Na czym polega działanie szczepionek?
74. Co to jest atenuacja?
75. Jakie są rodzaje odporności czynnej?
76. Jakie są rodzaje odporności biernej?
77. W jaki sposób noworodek otrzymuje przeciwciała od matki?
78. Które limfocyty atakuje wirus HIV i jakie są skutki tego zakażenia?
79. Jakie są przykłady chorób autoimmunizacyjnych?
80. Jakie są rodzaje przeszczepów i czym się różnią?
81. Na czym polega rola limfocytów pamięci w odporności?
82. Dlaczego przy niedoborze limfocytów Treg może dochodzić do chorób autoimmunizacyjnych?

Odpowiedzi

1. Układ odpornościowy odpowiada za rozpoznawanie patogenów, zwalczanie infekcji, odróżnianie antygenów własnych od obcych oraz usuwanie nieprawidłowych komórek organizmu.
2. Antygen to cząsteczka posiadająca immunogenność (zdolność wywoływania odpowiedzi) i antygenowość (zdolność swoistego wiązania się z przeciwciałem lub receptorem).
3. Immunogenność to zdolność wywoływania odpowiedzi odpornościowej, a antygenowość to zdolność swoistego wiązania się z przeciwciałami lub receptorami limfocytów.
4. Hapteny to cząsteczki, które mają antygenowość, ale nie mają immunogenności.
5. Epitop to fragment antygenu rozpoznawany przez przeciwciało, a paratop to miejsce wiązania epitopu na przeciwciele.
6. MHC to cząsteczki zgodności tkankowej prezentujące antygeny limfocytom T.
7. U człowieka cząsteczki MHC nazywa się HLA – ludzkie antygeny leukocytarne.
8. Wyróżniamy MHC klasy I i MHC klasy II.
9. MHC I występują na wszystkich komórkach jądrzastych, a MHC II na komórkach prezentujących antygen (APC).
10. MHC I prezentują antygeny endogenne limfocytom Tc.
11. MHC II prezentują antygeny limfocytom Th.
12. Ponieważ zgodność MHC decyduje o tym, czy organizm odrzuci czy przyjmie przeszczep.
13. Pełna zgodność występuje tylko u bliźniąt jednojajowych.
14. Do układu odpornościowego należą: czerwony szpik kostny, grasica, śledziona, węzły chłonne, grudki chłonne i migdałki.
15. Hematopoeza to proces powstawania komórek krwi i układu odpornościowego ze wspólnej komórki macierzystej.
16. Powstają dwie linie: mieloidalna i limfoidalna.
17. Z linii mieloidalnej powstają erytrocyty, granulocyty, monocyty i megakariocyty.
18. Z linii limfoidalnej powstają limfocyty T i B.
19. Limfocyty B dojrzewają w szpiku kostnym, a limfocyty T w grasicy.
20. Grasica jest miejscem dojrzewania limfocytów T.
21. Grasica wydziela tymopoetyny i tymozynę, które stymulują dojrzewanie limfocytów T.
22. Grasica ulega inwolucji, czyli stopniowemu zanikowi i zastępowaniu tkanką tłuszczową.
23. Śledziona usuwa zużyte erytrocyty i płytki krwi, magazynuje krew i uczestniczy w odpowiedzi immunologicznej.
24. Węzły chłonne filtrowują limfę i są miejscem aktywacji oraz namnażania limfocytów.
25. Powiększają się, ponieważ zachodzi w nich intensywna aktywacja i namnażanie limfocytów.
26. Migdałki chronią gardło i drogi oddechowe, tworząc pierścień chłonny Waldeyera.
27. Do komórek układu odpornościowego należą limfocyty T i B, komórki NK, makrofagi, granulocyty, komórki dendrytyczne i komórki tuczne.
28. Limfocyty B rozpoznają antygeny i różnicują się w komórki plazmatyczne i pamięci.
29. Limfocyty B różnicują się w komórki plazmatyczne produkujące przeciwciała i komórki pamięci.
30. Na powierzchni limfocytów B występują receptory BCR.
31. Wyróżniamy Tc (cytotoksyczne), Th (pomocnicze) i Treg (regulatorowe).
32. Tc niszczą zakażone komórki, wydzielając substancje cytotoksyczne.
33. Th wspomagają aktywację limfocytów B i T.
34. Treg hamują nadmierną odpowiedź odpornościową i zapobiegają autoagresji.
35. Komórki NK niszczą komórki nowotworowe i zakażone wirusami.
36. Do fagocytów należą neutrofile, monocyty/makrofagi i komórki dendrytyczne.
37. Fagocytoza obejmuje: pochłonięcie patogenu, zamknięcie w fagosomie, strawienie enzymami lizosomalnymi, usunięcie resztek przez egzocytozę.
38. Monocyty krążą we krwi, a w tkankach różnicują się w makrofagi.
39. Makrofagi prezentują antygeny limfocytom na cząsteczkach MHC II.
40. Komórki dendrytyczne są najważniejszymi komórkami prezentującymi antygen.
41. Neutrofile mają działanie bakteriobójcze i grzybobójcze oraz uczestniczą w stanie zapalnym.
42. Eozynofile zwalczają głównie pasożyty.
43. Bazofile wydzielają histaminę, biorą udział w reakcjach alergicznych.
44. Komórki tuczne wydzielają histaminę i uczestniczą w reakcjach alergicznych i zapalnych.
45. Obie komórki wydzielają histaminę i uczestniczą w reakcjach alergicznych.
46. Komórki żerne to makrofagi, neutrofile i komórki dendrytyczne.
47. Przeciwciała to glikoproteiny w kształcie litery Y zbudowane z dwóch łańcuchów ciężkich i dwóch lekkich.
48. Epitop to fragment antygenu wiązany przez przeciwciało.
49. Przeciwciała produkują plazmocyty.
50. Klasy przeciwciał: IgG, IgM, IgA, IgE, IgD.
51. IgG są głównymi przeciwciałami, przenikają przez łożysko.
52. IgM są pierwsze w odpowiedzi, występują jako pentamery.
53. IgA występują w wydzielinach (ślina, łzy, mleko), chronią błony śluzowe.
54. IgE biorą udział w reakcjach alergicznych i zwalczaniu pasożytów.
55. IgD biorą udział w aktywacji limfocytów B.
56. Układ dopełniacza odpowiada za lizę bakterii, opsonizację i stan zapalny.
57. Liza polega na utworzeniu kompleksu atakującego błonę i napływie płynów do wnętrza komórki.
58. Opsonizacja to opłaszczanie patogenów w celu ułatwienia fagocytozy.
59. CRP to białko ostrej fazy używane w diagnostyce stanów zapalnych.
60. Cytokiny to białka regulujące odpowiedź immunologiczną.
61. Wyróżniamy interleukiny, interferony, chemokiny.
62. Interleukiny pobudzają procesy odpornościowe i regenerację tkanek.
63. Interferony hamują namnażanie wirusów i rozwój komórek nowotworowych.
64. Chemokiny odpowiadają za migrację komórek odpornościowych.
65. Odporność swoista jest skierowana przeciw konkretnym antygenom i ma pamięć, a nieswoista działa szybko i niespecyficznie.
66. Bariery to skóra, błony śluzowe, niskie pH żołądka, lizozym, wydzieliny, mikrobiom.
67. Mikrobiom produkuje substancje hamujące rozwój patogenów.
68. PAMP to wzorce molekularne patogenów, np. mureina, chityna, dwuniciowy RNA.
69. Objawy stanu zapalnego: zaczerwienienie, obrzęk, ból, ucieplenie.
70. Histamina zwiększa przepuszczalność i rozszerza naczynia krwionośne.
71. Inicjatorami stanu zapalnego są makrofagi, komórki tuczne i leukocyty tkankowe.
72. Pierwotna odpowiedź trwa 10–17 dni i jest słaba, wtórna zaczyna się po 2–7 dniach i jest silniejsza.
73. Szczepionki zawierają antygeny patogenów, które pobudzają pierwotną odpowiedź i tworzą pamięć.
74. Atenuacja to osłabienie wirulencji drobnoustroju.
75. Czynna naturalna – po przechorowaniu, czynna sztuczna – po szczepieniu.
76. Bierna naturalna – przeciwciała od matki, bierna sztuczna – surowica odpornościowa.
77. Noworodek otrzymuje przeciwciała od matki przez łożysko (IgG) i mleko (IgA).
78. HIV atakuje limfocyty Th (CD4+), co prowadzi do upośledzenia odpowiedzi komórkowej i humoralnej.
79. Choroby autoimmunizacyjne to Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, bielactwo nabyte.
80. Rodzaje przeszczepów: autogeniczny (własna tkanka), izogeniczny (bliźnięta jednojajowe), allogeniczny (różni ludzie), ksenogeniczny (różne gatunki).
81. Limfocyty pamięci zapewniają szybszą i silniejszą odpowiedź immunologiczną przy kolejnym kontakcie z tym samym antygenem.
82. Przy niedoborze limfocytów Treg dochodzi do braku kontroli nad aktywnością układu odpornościowego, co może skutkować autoagresją i rozwojem chorób autoimmunizacyjnych.