Węglowodany

<

Ciała organizmów składają się z ogromnej różnorodności związków chemicznych. Jedną z niezwykle ważnych grup takich związków są właśnie węglowodany. Możemy pośród nich wyróżnić niewielkie i stosunkowo proste cząsteczki, takie jak glukoza czy fruktoza, ale również złożone i rozgałęzione polimery, w których skład wchodzić mogą dziesiątki tysięcy połączonych ze sobą reszt cukrów prostych.

 W poprzedniej lekcji omawialiśmy pierwiastki biogenne, które budują podstawowe dla życia na Ziemi cząsteczki. W tej lekcji poznamy dokładniej budowę jednej z grup takich właśnie związków chemicznych. Węglowodany składają się z takich pierwiastków biogennych jak węgiel, wodór i tlen. W skład niektórych z nich mogą jednak wchodzić też inne pierwiastki, jak na przykład azot.

Jak wiemy z poprzedniej lekcji, atomy łączą się wiązaniami tworząc m.in. grupy funkcyjne, które mogą nadawać związkom chemicznym specyficzne właściwości. Węglowodany również nie stanowią wyjątku i posiadają pewne grupy funkcyjne, które determinują ich właściwości chemiczne. Każdy cukier posiada grupę aldehydową lub ketonową, a także kilka grup hydroksylowych dołączonych do szkieletu węglowego. W roztworach wiele monosacharydów przyjmuje formę pierścieniową, a później pierścienie te łączą się ze sobą w długie, często rozgałęzione makrocząsteczki nazywane polisacharydami. W ten sposób prostsze cząsteczki dają początek tym bardziej złożonym.

 Węglowodany pełnią w organizmach wiele ważnych funkcji, w tym na przykład funkcję energetyczną – ich rozkład jest dla komórek źródłem niezbędnej do funkcjonowania energii. Tak naprawdę każdy z nas codziennie zjada kilkaset gramów tych związków chemicznych, ponieważ są one głównym składnikiem naszej codziennej diety.

Niektóre węglowodany złożone budują też ściany komórkowe komórek roślin i grzybów, a nawet bakterii. Oznacza to zatem, że cukry pełnią w organizmach nie tylko funkcję energetyczną, ale też budulcową. Ponadto, pewne oligosacharydy obecne na błonie komórkowej uczestniczą w procesach rozpoznawania się komórek. Jednak więcej na ten temat dowiesz się z przygotowanych dla Ciebie probówek.