Tlen, tlenki, nadtlenki

<

Co należy zrobić aby ugasić płonącego człowieka? Serio! Płonącego w prawdziwym ogniu. Być może słyszałeś o tym, że nie wolno pozwolić mu na ucieczkę i należy go szczelnie owinąć np. kocem, płaszczem lub jakimkolwiek grubym materiałem. Po co?

Ta procedura wynika z jednej bardzo istotnej rzeczy – tlen jest niezbędny do reakcji spalania. A nam pali się człowiek, a właściwie jego ubranie, więc musimy odciąć dopływ tlenu. W tym celu używamy np. koca gaśniczego. Bo bez tlenu nie ma spalania! Ale zanim użyjemy koca należy uniemożliwić ucieczkę płonącej osobie. Człowiek, na którym pali się ubranie najczęściej w panice ucieka. A to jest najgorsze możliwe rozwiązanie, ponieważ ruch powietrza tylko bardziej podsyca płomienie.

Jeśli będziesz świadkiem takiego zdarzenia, należy poszkodowanego, w miarę możliwości, przewrócić twarzą do ziemi. Chodzi o to, aby zapobiec bardzo groźnemu wchłonięciu ognia do płuc i poparzeniu dróg oddechowych. Nie można pozwolić mu stać, gdyż wiąże się to z niebezpieczeństwem wciągania do dróg oddechowych ognia i dymu, które zawsze unoszą się do góry.

Jak widać, tlen ma swoją ciemną stronę, ale jednocześnie bez niego niemożliwe byłoby życie na Ziemi. TLEN jest jednym z podstawowych pierwiastków niezbędnych do życia, a produkują go rośliny w reakcji fotosyntezy. Natomiast my potrzebujemy go do oddychania. Wdychamy powietrze ze znajdującym się w nim tlenem, a wydychamy dwutlenek węgla, który należy do związków o nazwie TLENKI.

Dwutlenek węgla jest gazem znajdującym się w powietrzu, ale także w wodzie gazowanej. Powstaje także w procesie spalania. Jednak nie wszystkie tlenki mają takie same właściwości. O ich właściwościach może przesądzić nawet różnica jednego atomu tlenu. Tak właśnie jest w przypadku dwutlenku węgla o wzorze CO₂ i tlenku węgla(II) o wzorze CO.

Tlenek węgla (II) jest substancją bardzo toksyczną, której wdychanie skutkuje zatruciem i śmiercią. Być może słyszałeś historie o tym, jak na skutek niesprawnej instalacji gazowej doszło do wycieku CZADU, czyli tlenku węgla(II). Najczęściej kończą się one tragicznie. Natomiast dwutlenek węgla jest gazem nieszkodliwym, który dodajemy do napojów aby uzyskać orzeźwiające napoje gazowane.

Każdy związek chemiczny ma określone właściwości. Dzielimy je na grupy, a w tej lekcji poznasz jedną z nich. Są to tlenki i nadtlenki.