Pytania powtórkowe do lekcji “Tlen, tlenki, nadtlenki”
<
Oto pytania, na które powinieneś/aś umieć odpowiedzieć po opanowaniu lekcji “Tlen, tlenki, nadtlenki”. Zapisz odpowiedzi na poniższe pytania w zeszycie, a następnie sprawdź swoje odpowiedzi z odpowiedziami zamieszczonymi poniżej. Pytania, na które nie znałeś/aś odpowiedzi zaznacz do powtórki i wróć do nich następnego dnia. Powodzenia! 🙂
Pytania
- Co to są tlenki?
- Która nazwa jest poprawna: fluorek tlenu czy tlenek fluoru? Odpowiedź uzasadnij.
- Jaki stopień utlenienia przyjmuje tlen w tlenkach?
- Jaki charakter chemiczny mogą mieć tlenki?
- Tlenki o jakim charakterze chemicznym nie reagują ani z kwasami, ani z zasadami ani z wodą? Podaj przykłady.
- Tlenki o jakim charakterze chemicznym reagują zarówno z mocnymi jak i słabymi kwasami z wytworzeniem soli, ale nie reagują z zasadami? Podaj przykłady.
- Tlenki o jakim charakterze chemicznym reagują zarówno z mocnymi jak i mocnymi zasadami, ale nie reagują ze słabymi kwasami, słabymi zasadami oraz wodą? Podaj przykłady.
- Tlenki o jakim charakterze chemicznym reagują zarówno z mocnymi jak i słabymi zasadami z wytworzeniem soli, ale nie reagują z kwasami z wytworzeniem soli? Podaj przykłady.
- Czy wszystkie tlenki kwasowe nie reagują z kwasami?
- Jaki odczyn ma wodny roztwór uzyskany po wprowadzeniu do niego tlenku kwasotwórczego?
- Jaki odczyn ma wodny roztwór uzyskany po wprowadzeniu do niego tlenku zasadotwórczego?
- Jakie znasz tlenki azotu? Napisz ich wzory sumaryczne oraz nazwy. Jaki jest charakter chemiczny poszczególnych tlenków azotu?
- Na czym polega reakcja spalania?
- Czy azot jest gazem palnym?
- Czy tlen jest gazem palnym?
- Czy chlor jest gazem palnym?
- Czy w reakcji metalu z tlenem zawsze powstają tlenki?
- Jaki stopień utlenienia przyjmuje tlen w nadtlenkach?
- W postaci jakiego jonu występuje tlen w nadtlenkach?
- Jaki stopień utlenienia przyjmuje tlen w ponadtlenkach?
- W postaci jakiego jonu występuje tlen w ponadtlenkach?
- W jaki sposób można otrzymać tlenek siarki(VI)?
- W jaki sposób można otrzymać tlenek żelaza(III) z tlenku żelaza(II)?
- W jaki sposób można otrzymać tlenek miedzi(II) z wodorotlenku miedzi(II)?
- Czy jest możliwe otrzymanie tlenku sodu z wodorotlenku sodu w wyniku reakcji termicznego rozkładu? Odpowiedź uzasadnij.
- W jaki sposób można otrzymać tlenek węgla(II) z dwutlenku węgla?
- W jaki sposób można otrzymać tlenek miedzi(I) z tlenku miedzi(II)?
- Jakie produkty powstają w wyniku rozkładu tlenku azotu(III)?
- Jakie produkty powstają w reakcji rozkładu nadtlenku wodoru?
- Jak nazywa się ok. 30% wodny roztwór nadtlenku wodoru?
- Wymień właściwości fizyczne tlenu.
- Jaka właściwość tlenu pozwala na jego zbieranie do probówki wypełnionej powietrzem i odwróconej dnem do góry?
- Jaka właściwość tlenu pozwala na jego zbieranie do probówki wypełnionej wodą, odwróconej dnem do góry i zanurzonej w krystalnicy wypełnionej wodą?
- Jakie znasz metody laboratoryjnego otrzymywania tlenu? Która z nich jest metodą bezpieczniejszą i dlaczego?
- Na czym polega alotropia pierwiastków?
- Jakie znasz odmiany alotropowe tlenu?
- Jaki stan skupienia mają tlenki metali?
- Jaki stan skupienia mają tlenki niemetali?
- Wymień właściwości fizyczne tlenku węgla(IV).
- Wymień właściwości fizyczne tlenku siarki(IV).
- Wymień właściwości fizyczne tlenku azotu(II).
- Wymień właściwości fizyczne tlenku azotu(IV).
- Jaką barwę ma tlenek miedzi(II)?
- Jaką barwę ma tlenek miedzi(I)?
- Jaką barwę ma tlenek żelaza(II)?
- Jaką barwę ma tlenek żelaza(III)?
- Jaką barwę ma tlenek magnezu?
- Jaką barwę ma tlenek wapnia?
- Jaką barwę ma tlenek chromu(III)?
- Jaką barwę ma tlenek chromu(II)?
- Jaką barwę ma tlenek manganu(IV)?
- Jaką barwę ma tlenek srebra?
- Jaką barwę ma tlenek glinu?
- Jaką barwę ma tlenek cynku?
- Jaką barwę ma tlenek krzemu(IV)?
- Co to są tlenki mieszane?
- Jakie znasz tlenki mieszane? Podaj ich nazwy oraz wzory.
- Dlaczego zapis wzoru tlenku żelaza(II,III) w postaci FeO ∙ Fe2O3 jest poprawny, a zapis FeO + Fe2O3 już jest niepoprawny?
- Jakie tlenki występują w przyrodzie w postaci dimerów? Podaj ich nazwy i wzory.
- Zapisz równanie reakcji dimeryzacji tlenku azotu(IV).
- Jaką gęstość (w warunkach normalnych) ma woda?
Odpowiedzi
- Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami.
- Poprawną nazwą jest fluorek tlenu. Wynika to z faktu, że fluor ma większą wartość elektroujemności niż tlen.
- W tlenkach tlen przyjmuje -II stopień utlenienia.
- Tlenki mogą mieć charakter kwasowy, zasadowy, amfoteryczny i obojętny.
- Są to tlenki obojętne. Należą do nich: SiO, NO, N2O, CO (choć tutaj jest to kwestia dyskusyjna!)
- Są to tlenki o charakterze zasadowym. Należą do nich m. in. Na2O, CaO, MgO, BaO, K2O, Li2O.
- Są to tlenki o charakterze amfoterycznym. Należą do nich m. in. ZnO, CuO, BeO, Al2O3, PbO2, Cr2O3.
- Są to tlenki o charakterze kwasowym. Należą do nich m. in. SO2, SO3, P4O10, P4O6, CO2, N2O3, N2O5, Cl2O7 itd.
- Nie, nie wszystkie. Istnieją tlenki kwasowe, które reagują z kwasami, ale w wyniku tych reakcji nie powstają sole.
- Odczyn kwasowy.
- Odczyn zasadowy.
- N2O – tlenek azotu(I) – charakter obojętny, NO – tlenek azotu(II) – charakter obojętny, N2O3 – teoretycznie tlenek azotu(III) – charakter kwasowy (jest to tak naprawdę tlenek mieszany, jego poprawniejsza nazwa to tlenek azotu(II, IV) ), NO2 – tlenek azotu(IV) – charakter kwasowy, N2O5 – tlenek azotu(V) – charakter kwasowy.
- Reakcja spalania to reakcja danego związku z tlenem, w wyniku której powstają nowe związki chemiczne. W wyniku tej reakcji uwalnia się energia w postaci ciepła, czasami też światła (płomień).
- Azot jest gazem niepalnym.
- Tlen sam w sobie nie jest gazem palnym, ale jest niezbędny do reakcji spalania. W obecności tlenu materiały palne spalają się szybciej i intensywniej. Jednak tlen sam nie spala się ani nie ulega zapłonowi.
- Chlor jest gazem niepalnym, dlatego tlenków chloru nie uzyskamy na drodze reakcji chloru z tlenem.
- W reakcji metali z tlenem nie zawsze powstają tlenki. Mogą powstawać również nadtlenki i ponadtlenki, w zależności od reagującego z tlenem metalu.
- W nadtlenkach tlen przyjmuje -I stopień utlenienia.
- W nadtlenkach tlen występuje w postaci jonu nadtlenkowego (O₂²⁻).
- W ponadtlenkach tlen przyjmuje -1/2 stopień utlenienia.
- W ponadtlenkach tlen występuje w postaci jonu ponadtlenkowego (O₂⁻)
- Tlenek siarki(VI) (SO3) otrzymuje się w dwóch etapach. W pierwszym etapie należy przeprowadzić spalanie siarki w tlenie, co prowadzi do otrzymania tlenku siarki(IV) (SO2). W drugim etapie tlenek siarki(IV) poddaje się reakcji z tlenem w obecności katalizatora (najczęściej V2O5) i w podwyższonej temperaturze w wyniku czego powstaje tlenek siarki(VI) (SO3).
- Tlenek żelaza(III) (Fe2O3) można otrzymać poprzez utlenienie tlenku żelaza(II) (FeO): 4FeO + O2 → 2Fe2O3
- Tlenek miedzi(II) (CuO) można otrzymać poprzez ogrzewanie wodorotlenku miedzi(II) (Cu(OH)₂)
- Nie, nie jest to możliwe. Wodorotlenek sodu (NaOH) nie ulega termicznemu rozkładowi do tlenku sodu (Na₂O), ponieważ NaOH jest stabilny w wysokich temperaturach.
- Tlenek węgla(II) (CO) można otrzymać przez redukcję dwutlenku węgla (CO₂) węglem: CO2 + C → 2CO + CO2 lub wodorem.
- Tlenek miedzi(I) (Cu2O) można otrzymać przez redukcję tlenku miedzi(II) (CuO) np. węglem 2CuO + C → Cu2O + CO2 lub wodorem
- Tlenek azotu(III) (N2O3) rozkłada się na tlenek azotu(II) (NO) i tlenek azotu(IV) (NO2)
- Nadtlenek wodoru (H2O2) rozkłada się na wodę (H2O) i tlen (O2)
- Nazywa się go perhydrolem.
- Tlen jest bezbarwnym, bezwonnym, bezsmakowym gazem, słabo rozpuszczalnym w wodzie, cięższym od powietrza.
- Tlen jest cięższy od powietrza (ma większą gęstość niż powietrze), dlatego można go zbierać w ten sposób.
- Tlen jest słabo rozpuszczalny w wodzie, co pozwala na jego zbieranie przez wypieranie wody.
- Rozkład nadtlenku wodoru (H2O2) katalizowany tlenkiem manganu(IV), rozkład termiczny manganianu(VII) potasu (KMnO4), rozkład termiczny tlenku rtęci, termiczny rozkład chloranu potasu (KClO3). Bezpieczniejsza jest metoda z H2O2, ponieważ nie wymaga tak wysokiej temperatury jak rozkład KClO3 czy KMnO4, ani nie powstają w wyniku tej reakcji toksyczne związki jak w przypadku rozkładu tlenku rtęci(II).
- Alotropia polega na występowania tego samego pierwiastka w różnych odmianach strukturalnych.
- Tlen występuje w dwóch odmianach alotropowych: tlen dwuatomowy (O2), ozon (O3)
- Większość tlenków metali to ciała stałe.
- Tlenki niemetali mogą występować w postaci gazów (np. CO2, SO2), cieczy (np. H2O), lub ciał stałych (P4O10, SiO2).
- Tlenek węgla(IV) (CO2) jest bezbarwnym gazem, bezwonnym, cięższym od powietrza, słabo rozpuszczalnym w wodzie.
- Tlenek siarki(IV) (SO2) jest bezbarwnym gazem o duszącym zapachu, dobrze rozpuszczalnym w wodzie.
- Tlenek azotu(II) (NO) jest bezbarwnym gazem, słabo rozpuszczalnym w wodzie.
- Tlenek azotu(IV) (NO2) jest brunatnym gazem o drażniącym zapachu, dobrze rozpuszczalnym w wodzie.
- Tlenek miedzi(II) (CuO) ma kolor czarny.
- Tlenek miedzi(I) (Cu2O) ma kolor ceglastoczerwony.
- Tlenek żelaza(II) (FeO) ma kolor czarny.
- Tlenek żelaza(III) (Fe2O3) ma kolor czerwonobrunatny.
- Tlenek magnezu (MgO) jest biały.
- Tlenek wapnia (CaO) jest biały.
- Tlenek chromu(III) (Cr2O3) ma kolor zielony.
- Tlenek chromu(II) (CrO) ma kolor czarny.
- Tlenek manganu(IV) (MnO2) ma kolor brunatny.
- Tlenek srebra (Ag2O) ma kolor czarny.
- Tlenek glinu (Al2O3) ma kolor biały.
- Tlenek cynku (ZnO) ma kolor biały.
- Tlenek krzemu(IV) jest bezbarwny.
- Tlenki mieszane to związki chemiczne, które zawierają w swojej budowie atomy tlenu oraz przynajmniej dwa atomy tego samego pierwiastka – każdy na innym stopniu utlenienia lub co najmniej dwa atomy dwóch różnych pierwiastków.
- Tlenek żelaza(II,III) (Fe3O4), tlenek manganu(II,III) (Mn3O4), tlenek ołowiu(II,IV) Pb3O4
- Zapis ze znakiem dodawania jest niepoprawny ponieważ w taki sposób zapisuje się mieszaniny związków chemicznych, a tlenki mieszane nie są mieszaninami dwóch różnych tlenków, lecz jednym związkiem chemicznym.
- Tlenek azotu(IV) – NO2 występuje w postaci dimeru N2O4 , tlenek fosforu(III) – P2O3 występuje w postaci dimeru P4O6, tlenek fosforu(V) – P2O5 występuje w postaci dimeru P4O10.
- 2NO2 ⇌ N2O4
- Woda w warunkach normalnych ma gęstość ok. 1 g/cm3
Subskrybuj nasz kurs online, aby uzyskać dostęp do pełnej treści lekcji.
Jeśli jeszcze nie potrzebujesz subskrypcji, sprawdź koniecznie nasze przykładowe lekcje dostępne zupełnie za darmo!