Pytania powtórkowe do lekcji “Lipidy”

<

Poniżej czekają na Ciebie pytania powtórkowe do lekcji “Lipidy”. Odpowiedz na nie, a następnie sprawdź swoje odpowiedzi! Powodzenia 🙂

Pytania

1. Czym są lipidy i jakie mają właściwości?
2. Dlaczego większość lipidów jest hydrofobowa?
3. Jakie są trzy główne grupy lipidów?
4. Co to są lipidy proste i jakie pełnią funkcje?
5. Z czego zbudowane są tłuszcze właściwe?
6. Jaka jest różnica między tłuszczami nasyconymi a nienasyconymi?
7. Jak wiązania podwójne wpływają na stan skupienia tłuszczów?
8. Jakie funkcje pełnią woski w organizmach?
9. Jaką rolę pełnią woski u roślin?
10. Dlaczego tłuszcze są idealnym materiałem zapasowym?
11. Jakie są główne grupy lipidów złożonych?
12. Z czego są zbudowane fosfolipidy?
13. Jakie struktury tworzą fosfolipidy w roztworach wodnych?
14. Dlaczego fosfolipidy tworzą dwuwarstwy lipidowe?
15. Co to są liposomy i jak powstają?
16. Czym są surfaktanty i jakie mają działanie?
17. Jakie funkcje pełnią glikolipidy?
18. Jakie są główne grupy lipidów izoprenowych?
19. Jakie funkcje pełnią karotenoidy?
20. Co to jest beta-karoten i gdzie się go znajduje?
21. Jakie funkcje pełni cholesterol?
22. Jakie negatywne skutki może mieć nadmiar cholesterolu?
23. Jak się wykrywa lipidy w materiale biologicznym?

Odpowiedzi

1. Lipidy to związki chemiczne o różnorodnej budowie, w większości hydrofobowe, co oznacza, że nie rozpuszczają się w wodzie. Niektóre lipidy są amfifilowe, czyli posiadają zarówno część hydrofobową, jak i hydrofilową (rozpuszczalną w wodzie).
2. Lipidy są w większości hydrofobowe z powodu niepolarnych wiązań w cząsteczce, szczególnie w regionach z atomami węgla i wodoru. Brak częściowego ładunku w tych rejonach powoduje, że nie przyciągają one wody, co sprawia, że są hydrofobowe.
3. Trzy główne grupy lipidów to: lipidy proste (tłuszcze właściwe i woski), lipidy złożone (fosfolipidy i glikolipidy), lipidy izoprenowe (steroidy i karotenoidy).
4. Lipidy proste to estry kwasów tłuszczowych i alkoholi. Najważniejsze lipidy proste to tłuszcze właściwe i woski.
5. Tłuszcze właściwe pełnią funkcję zapasową, termoizolacyjną oraz ochronną, a woski chronią rośliny przed utratą wody, zabezpieczają ją przed roślinnymi intruzami a u zwierząt chronią przed nasiąkaniem wodą m.in. sierść, futra i pióra.
6. Tłuszcze właściwe są zbudowane z glicerolu (trihydroksylowego alkoholu) i kwasów tłuszczowych. Mogą występować w postaci monoacylogliceroli (z jedną resztą kwasową), diacylogliceroli (z dwiema resztami kwasowymi) oraz triacylogliceroli (z trzema resztami kwasowymi).
7. Tłuszcze nasycone zawierają kwasy tłuszczowe bez wiązań wielokrotnych między atomami węgla, co sprawia, że są zwykle stałe w temperaturze pokojowej. Tłuszcze nienasycone zawierają przynajmniej jedno wiązanie wielokrotne między atomami węgla, co powoduje, że są zazwyczaj cieczami.
8. Wiązania podwójne w cząsteczkach kwasów tłuszczowych prowadzą do zagięcia łańcucha węglowego. Powoduje to, że cząsteczki tłuszczów nienasyconych nie mogą ułożyć się blisko siebie, przez co substancja ma stan ciekły. Tłuszcze nasycone, które mają proste łańcuchy, są w stanie stałym.
9. Woski pełnią różne funkcje ochronne: chronią sierść i pióra zwierząt przed nasiąkaniem wodą, rośliny przed utratą wody, a także są elementem budulcowym (np. wosk pszczeli) oraz pełnią rolę w ochronie narządów (np. woskowina w uszach chroni przed bakteriami i grzybami).
   U roślin woski tworzą kutykulę, czyli warstwę lipidową, która pokrywa nadziemne części roślin. Ogranicza to utratę wody oraz chroni rośliny przed nadmiernym przegrzaniem i infekcjami
10. Tłuszcze są idealnym materiałem zapasowym, ponieważ dostarczają około dwa razy więcej energii z jednego grama niż cukry lub białka. Są magazynowane przez organizmy jako długoterminowe źródło energii na czas niedoboru pożywienia lub intensywnego wysiłku.
11. Główne grupy lipidów złożonych to fosfolipidy i glikolipidy.
12. Fosfolipidy są zbudowane z glicerolu, dwóch kwasów tłuszczowych oraz reszty kwasu fosforowego(V), która często jest połączona z dodatkową małą polarną cząsteczką, taką jak cholina.
13. Fosfolipidy tworzą micele i dwuwarstwy lipidowe. W micele hydrofobowe ogony są skierowane do środka, a hydrofilowe głowy na zewnątrz. W dwuwarstwie lipidowej dwie warstwy fosfolipidów są ustawione ogonami do siebie, a główki są skierowane na zewnątrz.
14. Fosfolipidy tworzą dwuwarstwy lipidowe, aby odizolować hydrofobowe ogony od wody, podczas gdy hydrofilowe główki dążą do kontaktu z wodą. Taki układ stabilizuje strukturę i minimalizuje kontakt hydrofobowych ogonów z wodą.
15. Liposomy to pęcherzyki wypełnione wodnym roztworem i otoczone dwuwarstwą lipidową. Powstają spontanicznie, aby żadna część hydrofobowych ogonów fosfolipidów nie miała kontaktu z wodą.
16. Surfaktanty to związki, które zmniejszają napięcie powierzchniowe wody poprzez ułożenie się na granicy faz woda-powietrze. Zmniejszają napięcie powierzchniowe, co prowadzi do spłaszczenia kropli i zwiększenia powierzchni kontaktu cząsteczek wody z otoczeniem.
17. Glikolipidy, oprócz części lipidowej, zawierają reszty cukrowe, które są ważne dla rozpoznawania komórek i interakcji między nimi, np. w przypadku grup krwi.
18. Główne grupy lipidów izoprenowych to karotenoidy i steroidy.
19. Karotenoidy są barwnikami pomocniczymi w fotosyntezie, działają jako przeciwutleniacze i nadają kolor organom roślinnym. Chronią również przed działaniem reaktywnych form tlenu.
20. Beta-karoten jest prowitaminą A, prekursorem witaminy A, i znajduje się w marchwi oraz innych roślinach zielonych. Może powodować pomarańczowe zabarwienie skóry przy nadmiernym spożyciu.
21. Cholesterol wchodzi w skład błon komórkowych, osłonek mielinowych, oraz jest prekursorem witaminy D, soli kwasów żółciowych i hormonów steroidowych.
22. Nadmiar cholesterolu może odkładać się w ścianach tętnic, prowadząc do tworzenia blaszek miażdżycowych, które zmniejszają światło naczyń krwionośnych i mogą prowadzić do miażdżycy, ograniczając przepływ krwi i powodując ryzyko obumarcia komórek.
23. Wykorzystuje się do tego odczynnik jakim jest sudan(III). Należy dodać jego niewielką ilość (3 krople) do badanego materiału. W próbach zawierających lipidy zaobserwujemy pojawienie się intensywnego czerwonego zabarwienia.