Białka

<

Na pewno już wielokrotnie słyszałeś o białkach, jako ważnym i niezbędnym składniku naszej diety. Jednak czy wiesz w jaki sposób zbudowane są te cząsteczki i dlaczego tak ważne jest ich dostarczanie z pożywieniem? Białka lub inaczej proteiny to makrocząsteczki niezwykle istotne dla istnienia życia. Zbudowane są z aminokwasów, które połączone są ze sobą w polipeptydowe łańcuchy zwijające się następnie tworząc najróżniejsze kształty.

Kolejność aminokwasów w łańcuchu decyduje o końcowym kształcie białka, ponieważ w jego skład może wchodzić aż 20 różnych aminokwasów o rozmaitej budowie, a przez to też różnych właściwościach. Niektóre z nich posiadają w swojej budowie fragmenty niepolarne (a przez to hydrofobowe), dlatego podczas syntezy łańcucha będą starały się odizolować od wody i przez to w ostatecznie uformowanym białku ulokują się wewnątrz jego struktury. Przeciwnie, aminokwasy polarne, które są zdolne do oddziaływania z cząsteczkami wody, będą znajdowały się na powierzchni cząsteczki.

Białka pełnią w organizmach szereg rozmaitych funkcji. Są ważnym składnikiem budulcowym, szczególnie u zwierząt, u których w dużych ilościach występują chociażby takie białka budulcowe jak kolagen czy keratyna. Te makrocząsteczki pełnią również funkcję enzymatyczną, czyli przeprowadzają rozmaite reakcje zachodzące w organizmie. Przykładem enzymu może być chociażby amylaza umożliwiająca trawienie skrobi i glikogenu. Ponadto białka biorą udział transportowaniu różnych substancji, zarówno w obrębie organizmu, jak i przez błonę komórkową. Hemoglobina jest białkiem transportowym, które odpowiada za przenoszenie tlenu w obrębie organizmu. Więcej o budowie tego białka dowiesz się z tej lekcji.

Niektóre białka, takie jak aktyna czy miozyna umożliwiają ruch komórki, natomiast inne, na przykład insulina odpowiedzialne są za przekazywanie informacji i pełnią rolę hormonów. Przeciwciała biorą z kolei udział w procesach odpornościowych. Poza wymienionymi funkcjami proteiny mogą też stanowić, przede wszystkim dla roślin, cenny materiał zapasowy. Zatem jak widzisz, cząsteczki te odgrywają w organizmach żywych niezwykle ważną rolę. Abyś mógł dowiedzieć się na ich temat jeszcze więcej zapraszam Cię do obejrzenia filmów wchodzących w skład tej lekcji.