Pytania powtórkowe do lekcji “Metodyka badań biologicznych”

Poniżej czekają na Ciebie pytania powtórkowe do lekcji “Metodyka badań biologicznych”. Odpowiedz na nie, a następnie sprawdź swoje odpowiedzi! Powodzenia 🙂

Pytania

1. Czym różni się obserwacja od doświadczenia?
2. Jakie zmysły możemy wykorzystywać w obserwacji biologicznej?
3. Co to jest przedmiot badań? Podaj przykład.
4. Co to jest obiekt badań? Podaj przykład.
5. Jakie są etapy przeprowadzania badań biologicznych?
6. Czym jest problem badawczy i jak można go sformułować?
7. Co to jest hipoteza badawcza?
8. Jaką formę może mieć hipoteza? Podaj przykład hipotezy.
9. Co oznacza weryfikacja hipotezy? Jak się ją przeprowadza?
10. Na czym polega różnica między próbą badawczą a próbą kontrolną?
11. Dlaczego ważne jest stosowanie próby kontrolnej w doświadczeniu?
12. Dlaczego należy przeprowadzać powtórzenia w badaniach?
13. Jakie są etapy analizy wyników w badaniach biologicznych?
14. Co to jest wniosek badawczy i jak powinien być sformułowany?
15. Dlaczego nie można wyciągać wniosków dotyczących ludzi na podstawie badań na myszach?
16. Jakie są dwa główne rodzaje danych wykorzystywanych w dokumentacji badań biologicznych?
17. Jakie przykłady danych jakościowych i ilościowych można wyróżnić w badaniach biologicznych?
18. W jaki sposób możemy dokumentować dane jakościowe?
19. Jak należy zorganizować dane ilościowe w badaniach biologicznych?
20. Co to jest średnia arytmetyczna i jak się ją oblicza?
21. Co oznaczają pojęcia „zmienna zależna” i „zmienna niezależna” w kontekście doświadczeń biologicznych?
22. Gdzie umieszczamy zmienną niezależną i zależną na wykresie?
23. Jakie informacje powinny znaleźć się w tytule i nagłówku tabeli z wynikami badań?

Odpowiedzi

1. Obserwacja polega na biernym monitorowaniu organizmów lub procesów bez ingerencji badacza. Doświadczenie (eksperyment) polega na celowym modyfikowaniu jednego z czynników, aby zaobserwować jego wpływ na organizm lub proces.
2. W obserwacji możemy wykorzystywać wzrok, słuch, węch, smak oraz dotyk.
3. Przedmiot badań to zjawisko lub proces, który badamy. Przykładem może być fotosynteza.
4. Obiekt badań to organizm lub materiał biologiczny, na którym prowadzimy badania. Przykładem może być rzodkiewnik postolity.
5. Sformułowanie problemu badawczego, postawienie hipotezy, weryfikacja hipotezy, analiza wyników i sformułowanie wniosku
6. Problem badawczy to pytanie, na które badanie ma dostarczyć odpowiedzi. Można go sformułować w formie pytania lub równoważnika zdania. Przykład: Czy wyciąg z rzodkwi zwyczajnej wpływa na kiełkowanie nasion mniszka lekarskiego i ogórka siewnego?
7. Hipoteza to przewidywana odpowiedź na pytanie postawione w problemie badawczym. Może być twierdząca lub przecząca.
8. Hipoteza może mieć formę twierdzącą lub przeczącą. Przykład: Wyciąg z rzodkwi zwyczajnej hamuje kiełkowanie nasion mniszka lekarskiego, ale nie wpływa na nasiona ogórka siewnego.
9. Weryfikacja hipotezy polega na sprawdzeniu jej prawdziwości poprzez przeprowadzenie doświadczenia, analizę wyników i wyciągnięcie wniosków.
10. W próbie badawczej obiekty badawcze są poddawane działaniu badanego czynnika. W próbie kontrolnej obiekty nie są poddawane działaniu badanego czynnika, ale pozostałe warunki są identyczne.
11. Próby kontrolne pozwalają na porównanie wyników z próbą badawczą, co umożliwia wykazanie, że zaobserwowane różnice wynikają z działania badanego czynnika.
12. Powtórzenia pozwalają sprawdzić, czy wyniki są spójne i wiarygodne. Wyniki z powtórzeń mogą się różnić, ale powinny być zbliżone do siebie.
13. Zebranie wyników, udokumentowanie wyników, analiza wyników, interpretacja wyników
14. Wniosek to ostateczna odpowiedź na problem badawczy oparta na analizie wyników. Wniosek musi być bezpośrednio powiązany z danymi zebranymi podczas badań, bez domysłów.
15. Mimo że badania na myszach mogą dostarczyć cennych informacji, wyniki nie mogą być automatycznie przenoszone na ludzi, ponieważ różne organizmy mogą reagować odmiennie.
16. Dane jakościowe i ilościowe.
17. Przykłady danych jakościowych to płeć, kolor oczu, grupa krwi, a ilościowych to wzrost, wiek, masa ciała.
18. Dane jakościowe mogą być dokumentowane w formie np. fotografii, nagrań audio/wideo lub rysunków.
19. Dane ilościowe powinny być zebrane w tabeli i mogą być przedstawiane w postaci wykresów.
20. Średnia arytmetyczna to suma wszystkich wyników podzielona przez liczbę tych wyników.
21. Zmienna niezależna to czynnik zmieniany w doświadczeniu (np. temperatura), a zmienna zależna to wynikający z niej efekt, np. wzrost roślin.
22. Zmienną niezależną umieszczamy na osi X, a zmienną zależną na osi Y.
23. Tytuł powinien informować o zawartości tabeli, a nagłówki wierszy i kolumn powinny określać jakie dane są w nich przedstawione.