Charakter chemiczny to nie to samo, co odczyn!

Jak odróżnić odczyn od charakteru chemicznego? Jak uniknąć błędu na maturze?

Wielu uczniów używa zamiennie pojęć charakter chemiczny i odczyn. Jednak oznaczają one coś zupełnie innego i nie można ich traktować jak synonimy. Przeanalizujmy w takim razie w czym tkwi różnica i jak prawidłowo tych pojęć należy używać.

Charakter chemiczny

Charakter chemiczny określa w jaki sposób dana substancja zachowuje się w stosunku do kwasów, wodorotlenków i wody.

Wyróżniamy cztery charaktery chemiczne:

  • kwasowy
  • zasadowy
  • obojętny
  • amfoteryczny

Charakter chemiczny określamy najczęściej dla tlenków i wodorków. Poniżej tabelka dla tlenków.

Charakter chemiczny tlenków

Odczyn

Odczyn mówi nam o pH lub pOH roztworu danej substancji chemicznej.

Nie można powiedzieć, że np. wodorotlenek sodu ma odczyn zasadowy. Ten związek jest substancją stałą, a odczyn określamy dla wodnych roztworów substancji chemicznych. W związku z tym to roztwór NaOH ma odczyn zasadowy.

Wyróżniamy trzy rodzaje odczynów:

  • kwasowy
  • zasadowy
  • obojętny

Odczyn zależy od stężenia jonów H+ i jonów OH w roztworze wodnym danej substancji.

Im więcej jest w nim jonów H+ , tym bardziej kwasowy odczyn ma roztwór, a tym samym niższe pH i wyższe pOH.

Im więcej jest w nim jonów OH , tym bardziej zasadowy odczyn ma roztwór, a tym samym wyższe pH i niższe pOH.

Jeśli stężenie jonów H+ i OH w roztworze jest takie samo, to odczyn takiego roztworu jest obojętny, a pH i pOH jest równe 7.

Poniższe zestawienie powinno rozwiać wszelkie wątpliwości.

Odczyn roztworu

Przykład 1

SiO2

Charakter chemiczny: kwasowy

Dowód: SiO2 + 2NaOH  ➞ Na2SiO3 + H2O

Odczyn wodnego roztworu: obojętny (a właściwie odczyn wody, ponieważ SiO2 w wodzie się praktycznie nie rozpuszcza, więc ciężko mówić o wodnym roztworze SiO2).

Dowód: SiO2 jest głównym składnikiem piasku, nie reaguje z wodą. W innym wypadku nie byłoby plaż.

P.S. Pamiętaj, że tlenek kwasowy nie musi być kwasotwórczy! “Kwasotwórczy” oznacza, że w reakcji z wodą tworzy kwas tlenowy. Natomiast “kwasowy” oznacza, że reaguje z substancjami o charakterze zasadowym. Tlenek krzemu (IV) jest zatem jest kwasowy, ale nie jest kwasotwórczy.

Przykład 2

N2O5

Charakter chemiczny: kwasowy

Dowód: N2O5 + 2KOH ➞ 2KNO3 + H2O

Odczyn wodnego roztworu: kwasowy

(a właściwie odczyn roztworu produktu jego reakcji z wodą)

Dowód: N2O5 + H2O  ➞ 2HNO3

HNO3  H+ + NO3

Przykład 3

Al2O3

Charakter chemiczny: amfoteryczny

Dowód: Al2O3 + 6HCl ➞ 2AlCl3 + 3H2O

Al2O3 + 2KOH + 3H2O ➞ 2K[Al(OH)4]

Odczyn wodnego roztworu: obojętny

Al2O3 nie reaguje z wodą

Przykład 4

NO

Charakter chemiczny: obojętny

Dowód: NO nie reaguje z kwasami, zasadami, wodą

Odczyn wodnego roztworu: obojętny

Dowód: NO nie reaguje z wodą (chyba, że go zmusimy i użyjemy odpowiednich warunków tj. temperatura, katalizator itd., jednak bez “dodatków” reakcja nie zachodzi)

Mam nadzieję, że ten wpis rozwiał wątpliwości w jakich sytuacjach określamy odczyn roztworu, a w jakich charakter chemiczny substancji. Jeśli masz pytania, zostaw je w komentarzu.

Chcesz lepiej zrozumieć chemię?

Powiązane artykuły

Powiadom mnie o nowych komentarzach
Powiadom o
0 komentarzy
oceniany
najnowszy najstarszy
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze