Zadanie 4.2, arkusz maj 2017
Chwasty konkurują z roślinami uprawnymi o zasoby środowiska – światło, wodę i związki mineralne. Niektóre gatunki chwastów mogą również oddziaływać na określone gatunki roślin uprawnych przez wydzielanie specyficznych związków czynnych biologicznie, zwanych allelopatinami. Efekt działania tych substancji może być szkodliwy lub korzystny – występuje wówczas allelopatia ujemna lub dodatnia. Uczniowie przygotowali dwa zestawy doświadczalne – każdy składał się z 10 doniczek z ziemią ogrodową, a w każdej z nich wysiano po 10 nasion grochu jadalnego. Zestawy umieścili w tych samych warunkach oświetlenia i temperatury, a ziemię w doniczkach podlewali:
• w zestawie nr 1 – wodą wodociągową, w której przez trzy dni moczone były świeże kłącza perzu,
• w zestawie nr 2 – wodą wodociągową.
Począwszy od trzeciego dnia co drugi dzień uczniowie sprawdzali, ile nasion grochu wykiełkowało w każdej doniczce w danym zestawie. Wyniki doświadczenia przedstawili w tabeli.
Sformułuj wniosek na podstawie wyników doświadczenia.
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
• W kłączach perzu znajdują się substancje opóźniające kiełkowanie nasion grochu.
• Perz wytwarza allelopatiny hamujące kiełkowanie nasion grochu.
• Perz wykazuje allelopatię ujemną – zmniejsza szybkość kiełkowania nasion grochu.
• Perz produkuje substancje wpływające szkodliwie na kiełkowanie nasion grochu.
• Substancje wydzielane przez perz nie wpływają na zdolność kiełkowania nasion grochu.
• Perz wykazuje allelopatię ujemną w stosunku do kiełkujących nasion grochu.
Uwaga:
Dopuszcza się nieuwzględnienie nazwy grochu pod warunkiem, że znajduje się ona w poprawnie sformułowanym problemie badawczym.
Nie uznaje się odpowiedzi odnoszących się wyłącznie do różnej zdolności lub szybkości kiełkowania nasion grochu w badanych grupach, np. „W grupie pierwszej pod wpływem perzu wykiełkowało mniej nasion grochu”, a więc stanowiących jedynie opis wyników doświadczenia, lub wniosków zbyt ogólnych, np.: „Wyciąg z perzu wpływa na szybkość kiełkowania nasion grochu”, lub „Między perzem a grochem występuje allelopatia ujemna”.
Załóż bezpłatne konto, aby uzyskać dostęp do rozwiązania tego zadania.